خبرگزاری مهر؛ گروه استان‌ها – مهدی بخشی سورکی: نمایشگاه دائمی فرش استان قم، طرحی که ریشه در مصوبات سفر مقام معظم رهبری در سال ۸۹ به قم دارد، پس از سال‌ها رکود، اکنون در آستانه واگذاری به بخش خصوصی و بهره‌برداری قرار گرفته است؛ پروژه‌ای که با هدف تثبیت جایگاه قم به‌عنوان یکی از قطب‌های تولید فرش دستباف کشور تعریف شد، حالا در ایستگاه تصمیم‌گیری برای تعیین تکلیف مالکیت و نحوه بهره‌برداری قرار دارد.
احداث این مجموعه از اوایل دهه ۱۳۹۰ در زمینی به وسعت بیش از ۲۰ هزار مترمربع آغاز شد و هم‌اکنون حدود ۸۰ درصد پیشرفت فیزیکی دارد.
بنای اصلی نمایشگاه حدود ۶ هزار مترمربع است و در موقعیتی راهبردی در ورودی استان، نزدیک به پایتخت و فرودگاه بین‌المللی امام خمینی (ره) قرار دارد.
با وجود اختصاص بودجه‌های عمرانی طی سال‌های گذشته، بخش‌هایی از پروژه همچون محوطه‌سازی، تأسیسات داخلی و اقدامات مربوط به پایان‌کار همچنان باقی مانده است.
از اواخر دهه ۱۳۹۰، فرآیند واگذاری این پروژه به بخش خصوصی آغاز شد و پس از برگزاری جلسات متعدد میان دستگاه‌های اجرایی، صنوف و نهادهای اقتصادی، تصمیم بر آن شد که پروژه در قالب برنامه‌های مولدسازی دارایی‌های دولت، تکمیل و واگذار شود.
با این حال، یکی از مهمترین موانع در مسیر واگذاری، موضوع صدور سند مالکیت قانونی پروژه است چرا که مجموعه هنوز به طور رسمی در اختیار دولت ثبت نشده و پیگیری‌های حقوقی و ثبتی برای صدور سند و تسویه بدهی‌های مرتبط با شهرداری در حال انجام است.
نمایشگاه فرش قم باید در اختیار تولیدکنندگان واقعی باشد
در این میان، فعالان صنعت فرش استان قم خواستار آن هستند که واگذاری این مجموعه نه از مسیر مزایده عمومی، بلکه در قالب مشارکت صنفی و شرکت‌های تعاونی یا سهامی متشکل از تولیدکنندگان واقعی فرش انجام شود، دغدغه اصلی این است که مزایده‌های عمومی ممکن است زمینه را برای ورود افرادی خارج از صنف فراهم کرده و اهداف اصلی پروژه را به حاشیه ببرد.
فرش قم سهمی قابل‌توجه از صادرات این کالای هنری و اقتصادی را در کشور به خود اختصاص داده و فعالان این صنعت بر این باورند که نمایشگاه دائمی می‌تواند فضای مناسبی برای عرضه مستقیم، صادرات، اشتغال‌زایی و رونق اقتصادی در حوزه فرش فراهم کند.
از سوی دیگر، دستگاه‌های متولی واگذاری تأکید دارند که از آنجا که پروژه از محل اموال دولتی احداث شده، واگذاری آن باید بر اساس مصوبات کارگروه مولدسازی استان، پس از صدور سند و با قیمت‌گذاری رسمی و منصفانه انجام شود.
در همین راستا، مبلغی بالغ بر ۱۱ میلیارد تومان از محل منابع ملی برای تسویه بدهی‌های قانونی پروژه در نظر گرفته شده و تلاش‌هایی برای نهایی‌سازی مراحل قانونی انتقال مالکیت صورت گرفته است.
همچنین پیش‌بینی‌هایی برای تعیین تضامین اجرایی و زمان‌بندی مشخص برای فعال‌سازی مجموعه پس از واگذاری لحاظ شده است.
نمایشگاه دائمی فرش قم در مسیر واگذاری قانونی به فعالان صنف
مهدی فراهانی مدیرکل امور اقتصادی و دارایی استان قم در گفتگو با خبرنگار مهر، با تأکید بر اینکه احداث نمایشگاه دائمی فرش قم از محل اموال دولتی صورت گرفته است، اظهار کرد: واگذاری این مجموعه منوط به تصویب نهایی در کارگروه مولدسازی استان است و همه اقدامات در چارچوب مقررات مربوط به اموال دولتی انجام خواهد شد.
وی افزود: این پروژه چند سال متروکه مانده بود، اما با پیگیری مستمر استاندار و همکاری نهادهای نظارتی و قضائی، اکنون به مرحله قابل‌قبولی رسیده و مقدمات لازم برای ورود به مراحل نهایی واگذاری در حال انجام است.
مدیرکل امور اقتصادی و دارایی استان قم از تخصیص اعتبار ویژه برای کمک به این مجموعه خبر داد و گفت: در پایان سال گذشته، ۱۱ میلیارد تومان از محل منابع وزارت امور اقتصادی و دارایی برای پرداخت بدهی‌های مربوط به عوارض شهرداری جذب شد که فرایند واریز آن نیز در دست اجراست.
فراهانی با اشاره به اینکه هدف‌گذاری اصلی واگذاری این پروژه، بهره‌برداری فعالان صنعت فرش استان است، تصریح کرد: پس از صدور سند مالکیت، موضوع واگذاری با رویکرد قیمت‌گذاری منصفانه در دستور کار کارگروه مولدسازی قرار خواهد گرفت و قیمت نهایی بر اساس نظر کارشناسان رسمی تعیین می‌شود.
وی خاطرنشان کرد: برخلاف برخی نگرانی‌ها، حمایت از مجموعه پس از واگذاری نیز ادامه خواهد داشت و پیگیری مسائل مرتبط در دستور کار دستگاه‌های متولی باقی می‌ماند.
فراهانی تأکید کرد: تلاش ما بر این است که واگذاری با شرایط منصفانه برای دو طرف انجام شود و مشکلات باقی‌مانده نیز در این فرآیند حل‌وفصل شود؛ همچنین با هدف اطمینان خاطر صنف فرش، از فرآیند مزایده محدود و هدفمند استفاده خواهد شد.
مدیرکل امور اقتصادی و دارایی قم در پایان گفت: تضامین لازم برای فعال‌سازی مجموعه در مدت زمان مشخص نیز پیش‌بینی می‌شود تا اطمینان حاصل شود که نمایشگاه در مسیر بهره‌برداری مؤثر و تخصصی قرار می‌گیرد.
نمایشگاه دائمی فرش قم؛ مطالبه‌ای جدی از سوی تولیدکنندگان و فرصتی برای رونق اشتغال
ابوالفضل صادقی رئیس اتحادیه فرش دستباف قم در گفتگو با خبرنگار مهر، با اشاره به موقعیت مکانی نمایشگاه دائمی فرش قم اظهار کرد: سازمان صنعت، معدن و تجارت استان در اقدامی مؤثر، زمینی در ابتدای اتوبان قم که شاهراه ارتباطی میان استان‌هاست، برای احداث این نمایشگاه خریداری کرده و این موقعیت با نزدیکی به پایتخت و فرودگاه بین‌المللی امام خمینی (ره)، از نظر جغرافیایی کاملاً راهبردی ارزیابی می‌شود.
وی افزود: با تکمیل این پروژه، امکان بازدید و خرید و فرش برای گردشگران داخلی و خارجی فراهم خواهد شد که این مسئله در ارتقا جایگاه برند فرش قم و افزایش تقاضا بسیار تأثیرگذار است.
رئیس اتحادیه فرش دستباف قم با بیان اینکه ۲۰ درصد از صادرات فرش کشور متعلق به قم است، تصریح کرد: بهره‌برداری از نمایشگاه دائمی، بستری مؤثر برای عرضه محصولات تولیدکنندگان خواهد بود که در نهایت به افزایش اشتغال‌زایی در این حوزه منجر می‌شود.
صادقی با اشاره به حمایت‌های صورت‌گرفته از سوی سازمان صمت و استانداری قم گفت: این دو نهاد در تلاش‌اند تا روند تکمیل نمایشگاه تسریع شود تا تولیدکنندگان فرش بتوانند از این ظرفیت استفاده کنند.
وی خاطرنشان کرد: نمایشگاه دائمی فرش قم به دستور رهبر معظم انقلاب پایه‌گذاری شده و اکنون پس از سال‌ها انتظار، جامعه فرش امیدوار است این مجموعه به خود صنف واگذار شود تا به دغدغه دیرینه تولیدکنندگان پاسخ داده شود.
۲۰ هزار فعال در حوزه تولید فرش در استان قم مشغول به کار هستند
رئیس اتحادیه فرش دستباف قم افزود: در حال حاضر بیش از ۲۰ هزار فعال در حوزه تولید فرش در استان قم مشغول به کار هستند که بسیاری از آنان از توان مالی محدودی برخوردارند. از این رو انتظار می‌رود واگذاری نمایشگاه با نگاهی حمایتی و تسهیل‌گر انجام شود.
وی ضمن مخالفت با شیوه واگذاری از طریق مزایده، اظهار کرد: نگاه دولت باید به نحوی باشد که جامعه فرش امکان تملک و بهره‌برداری از این مجموعه را داشته باشد؛ مزایده می‌تواند فرصت را از دست این قشر زحمت‌کش خارج کند.
صادقی تأکید کرد: صنعت فرش قم ظرفیت لازم برای مدیریت و بهره‌برداری از این نمایشگاه را دارد و با تشکیل شرکت سهامی متشکل از تولیدکنندگان، می‌توان مدیریت آن را به خود صنف واگذار کرد. تلاش ما این است که با حل مشکلات موجود، در مدت شش ماه آینده این مجموعه تکمیل و به بهره‌برداری برسد.
نمایشگاه دائمی فرش قم در آستانه واگذاری به بخش خصوصی قرار گرفت
امیرحسین پروان معاون بازرگانی و توسعه تجارت سازمان صنعت، معدن و تجارت قم در گفتگو با خبرنگار مهر، با اشاره به جایگاه برجسته قم در حوزه فرش دستباف و ابریشم، اظهار کرد: احداث نمایشگاه دائمی فرش قم از مصوبات سفر مقام معظم رهبری در سال ۱۳۸۹ به استان بود که از سال ۱۳۹۰ وارد فاز اجرایی شد.
وی افزود: این پروژه در قالب بودجه‌های دولتی تا سال ۱۳۹۷ ادامه یافت و هم‌اکنون ۸۰ درصد پیشرفت دارد و محوطه‌سازی و تأسیسات داخلی از جمله بخش‌هایی هستند که همچنان نیازمند تکمیل‌اند.
معاون سازمان صنعت، معدن و تجارت قم ادامه داد: نمایشگاه در زمینی به وسعت ۲۰ هزار مترمربع با زیربنای ۶ هزار مترمربع احداث شده و طی سال‌های اخیر اقدامات متعددی برای واگذاری آن به بخش خصوصی صورت گرفته است.
پروان با بیان اینکه از سال ۱۳۹۸ جلساتی با حضور نهادهای دولتی، بخش خصوصی و تشکل‌های صنفی فرش برگزار شده، تصریح کرد: در نهایت مقرر شد این پروژه در قالب فرآیند مولدسازی به بخش خصوصی واگذار شود.
وی خاطرنشان کرد: اداره‌کل امور اقتصادی و دارایی استان، مسئول پیگیری این موضوع در کارگروه مولدسازی است و مقرر شده در چارچوب مصوبات این کارگروه، نحوه واگذاری نهایی شود.
پروان با اشاره به انتظار بخش خصوصی برای تملک مالکیت نمایشگاه، گفت: این موضوع در کارگروه مولدسازی مطرح شده و به‌دلیل عدم صدور پایان‌کار و مالکیت رسمی راه و شهرسازی، پیگیری‌هایی با حمایت دادستانی و استانداری قم انجام شد که منجر به صدور گواهی عدم خلاف و پرداخت بدهی‌های مربوط به شهرداری شد.
وی افزود: در حال حاضر مذاکراتی با اداره‌کل ثبت اسناد و املاک قم انجام شده تا سند این مجموعه به نام دولت ثبت شود؛ این فرآیند در مراحل پایانی است و امید می‌رود در مدت زمان کوتاهی نهایی شود.
۱۲ میلیارد تومان اعتبار برای تکمیل احداث نمایشگاه فرش قم نیاز است
معاون سازمان صمت قم ارزش‌گذاری اولیه این مجموعه را انجام‌شده دانست و گفت: با توجه به واگذاری به بخش خصوصی، کارشناسی مجدد برای تعیین قیمت روز ضرورت دارد. همچنین برآوردها نشان می‌دهد برای تکمیل نهایی پروژه، حدود ۱۲ میلیارد تومان اعتبار مورد نیاز است.
وی تأکید کرد: واگذاری این نمایشگاه با اولویت تشکل‌های صنفی فرش انجام خواهد شد و نحوه تخصیص و بهره‌برداری نیز با تصمیم نهایی کارگروه مولدسازی استان به ریاست استاندار مشخص می‌شود.
پروان همچنین افزود: در شیوه‌نامه واگذاری، امکان لحاظ شرایط اختصاصی برای صنف فرش وجود دارد و در کنار آن فرآیند مزایده با سایر متقاضیان نیز قابل اجرا خواهد بود.
وی در پایان خاطرنشان کرد: با وجود برخی موانع اداری در زمینه صدور سند و مالکیت، تلاش‌های گسترده‌ای برای تسریع در واگذاری صورت گرفته و آگهی‌های رسمی نیز در این زمینه منتشر شده است. در حال حاضر هیچ مانعی در خصوص انشعابات زیرساختی وجود ندارد و مسیر دسترسی موقت نیز ایجاد شده است. با توجه به اراده مسئولان استان، امید می‌رود این پروژه به‌زودی در اختیار بخش خصوصی قرار گیرد و بهره‌برداری آن صرفاً با کاربری فرش دنبال شود.
فرصتی حیاتی برای صنعت فرش قم
نمایشگاه دائمی فرش قم، اگر در مسیر صحیح و تخصصی واگذار شود، می‌تواند نقشی کلیدی در ارتقای صنعت فرش استان، رونق صادرات غیرنفتی و تقویت اشتغال ایفا کند. اکنون با همگرایی نسبی میان نهادهای دولتی و صنفی، امید می‌رود که این مطالبه دیرینه به سرانجامی شایسته برسد.
با این حال، تحقق این هدف منوط به آن است که فرآیند واگذاری، با نگاهی حمایتی و مبتنی بر ظرفیت‌های واقعی صنعت فرش قم صورت گیرد؛ تصمیم نهایی در این خصوص، در گرو جمع‌بندی کارگروه مولدسازی استان و ثبت رسمی سند مالکیت پروژه خواهد بود.