جوان آنلاین: یک کارشناس انرژی معتقد است چشم‌انداز تبدیل‌شدن ایران به هاب گازی منطقه‌ای فرصتی چندوجهی نه تنها برای ایران بلکه برای کشور‌های همسایه آن نیز فراهم می‌کند. ایران با ذخایر غنی گاز و موقعیت جغرافیایی استراتژیک می‌تواند تجارت گاز را تسهیل کند که به نفع ترکمنستان، هند، روسیه و سایرین است. با اتصال مستقیم گاز ایران به هند و روسیه در مسیر توسعه منطقه‌ای گاز، تمامی کشور‌های منطقه نیز از توسعه حجم تجارت گاز با محوریت ایران، در وضعیت برد- برد قرار خواهند گرفت. 
 
فرشاد جامع، کارشناس انرژی در گفتگو با «جوان» با اشاره به اهمیت تجارت گازی گفت: ظرفیت تبدیل‌شدن ایران به هاب گازی منطقه‌ای یکی از مهم‌ترین تحولات استراتژیک در چشم‌انداز انرژی معاصر غرب و جنوب غربی آسیاست. ایران با توجه به ذخایر قابل توجه گاز طبیعی، زیرساخت‌های گسترده خط لوله و موقعیت جغرافیایی‌محوری خود، موقعیت منحصربه‌فردی برای تسهیل تجارت گاز طبیعی نه تنها برای خود بلکه برای کشور‌های همسایه دارد. توسعه تجارت گاز ایران را می‌توان به عنوان یک سناریوی برد- برد در نظر گرفت که برای چندین طرف از جمله ترکمنستان، هند، روسیه و چندین کشور دیگر در منطقه منافعی به همراه دارد. 
وی افزود: با توجه به جایگاه گاز در توسعه صنعتی کشورها، تأمین پایدار گاز بسیار مهم است و خود گاز نیز ویژگی‌های راهبردی دارد. گاز طبیعی به دلیل انتشار کربن نسبتاً کم در مقایسه با زغال‌سنگ و نفت، به طور فزاینده‌ای به عنوان یک جزء ضروری از ترکیب انرژی جهانی شناخته می‌شود و آن را به گزینه‌ای ارجح برای بسیاری از کشور‌هایی تبدیل می‌کند که در تلاش برای تأمین نیاز‌های انرژی خود و در عین حال پرداختن به تغییرات آب و هوایی هستند. به گفته جامع، با توجه به اینکه کشور‌هایی مانند هند به دنبال صنعتی‌شدن سریع و مصرف‌کنندگان انرژی به دنبال انتقال به منابع انرژی پاک‌تر هستند، پیش‌بینی می‌شود تقاضا برای گاز طبیعی به طور قابل توجهی افزایش یابد. در این زمینه، ذخایر قابل‌توجه گاز ایران فرصتی است که نمی‌توان از سوی ذی‌نفعان منطقه‌ای و جهانی نادیده گرفت. 
وی ادامه داد: ایران دومین ذخایر بزرگ اثبات‌شده گاز طبیعی جهان را دارد که پس از روسیه در رتبه دوم قرار دارد. موقعیت جغرافیایی ایران که آسیای مرکزی، دریای خزر، خلیج‌فارس و خلیج‌عمان را به هم متصل می‌کند، آن را به یک قطب ترانزیت ایده‌ال برای خطوط لوله گاز تبدیل می‌کند که می‌تواند تولیدکنندگان را به مصرف‌کنندگان در سراسر منطقه متصل کند. ایران شبکه قابل توجهی از خطوط لوله شامل اتصال مرزی متعدد در مسیر‌های ترکیه، ارمنستان، عراق، افغانستان و اخیراً نیز از طریق خط لوله صلح با هدف اتصال به پاکستان و هند دارد که امکان توسعه تجارت گازی را به راحتی برایش فراهم کرده است. 
جامع تصریح کرد: این زیرساخت گسترده خط لوله، ایران را به عنوان مجرای مرکزی برای انتقال گاز از آسیای مرکزی به بازار‌های گسترده‌تر قرار می‌دهد. همچنین همسویی منافع ایران با منافع کشور‌های همسایه، جایگاه این کشور را به عنوان یک بازیگر کلیدی در پویایی انرژی منطقه‌ای تثبیت می‌کند. در دنیایی که امنیت انرژی در درجه اول اهمیت قرار دارد، نقش ایران می‌تواند هم قابلیت اطمینان عرضه و هم ثبات قیمت را تسهیل کند. 
وی با اشاره به مزایای استراتژیک بدل‌شدن ایران به اصلی‌ترین نقطه ترانزیت گاز در منطقه یا هاب گازی منطقه برای کشور‌های همسایه گفت: توسعه ایران به عنوان هاب گاز صرفاً برای ایران سودمند نیست. همچنین مزایای قابل توجهی برای کشور‌های همسایه دارد. در اینجا، ما بررسی می‌کنیم که چگونه ترکمنستان، هند، روسیه و سایر بازیگران منطقه می‌توانند از این تحول سود ببرند. ترکمنستان یکی از غنی‌ترین کشور‌های گازی جهان است که همچنان محصور در خشکی است و دسترسی محدودی به بازار‌های بین‌المللی انرژی دارد، در نتیجه ظرفیت همکاری با ایران بسیار زیاد است.
این کارشناس انرژی در مورد مسیر‌های جدید توسعه تجارت گازی بین ایران و ترکمنستان گفت: با توجه به جایگاه و ژئوپلتیک ایران به عنوان قطب ترانزیت گاز، ترکمنستان می‌تواند صادرات گاز خود را به میزان قابل توجهی گسترش دهد. در حال حاضر، ترکمنستان به شدت به خط لوله‌ای که به چین می‌رود، به عنوان مسیر اصلی صادرات خود متکی است و ظرفیت بسیار محدودی نیز از طریق اتصال گازی به جمهوری‌آذربایجان داشته است. تنوع بخشیدن به این استراتژی صادراتی با استفاده از زیرساخت‌های ایران گزینه‌هایی را برای دستیابی به بازار‌های اروپا و آسیای‌جنوبی ارائه می‌دهد. 
وی ادامه داد: ایران با تسویه کامل بدهی‌های گازی خود به ترکمنستان و ایجاد یک چارچوب جدید همکاری برای خرید یا سوآپ گاز ترکمنستان، می‌تواند روابط تجاری خود را با ترکمنستان تقویت کند و از ورود مداوم گاز ترکمنستان به بازار‌های خود اطمینان حاصل کند. همچنین دسترسی ترکمنستان به بازار‌های بزرگ‌تر بین‌المللی را تسهیل می‌کند. این همکاری گازی با توجه به رشد صادرات هر دو کشور و توسعه تجارت گازی ایران، برای هر دو کشور منابع ارزی جدید و رشد اقتصادی به همراه دارد. رشد اقتصادی ترکمنستان حاصل از توسعه صادرات گاز خود از مسیر ایران، به نوبه خود اقتصاد ایران را نیز تقویت و یک رابطه متقابل ایجاد می‌کند که در آن هر دو کشور می‌توانند از طریق افزایش تجارت گاز شکوفا شوند. 
جامع با اشاره به جایگاه هند و روسیه در تبدیل‌شدن ایران به هاب گازی و قطب صنعتی آینده آسیا که در انتظار هند است، اظهار کرد: هند یکی از سریع‌ترین اقتصاد‌های در حال رشد در سطح جهان است و تقاضای رو به رشد برای انرژی، به ویژه گاز طبیعی دارد. هند برای تقویت رشد صنعتی خود به منابع انرژی پایدار نیاز دارد. گاز طبیعی ایران در کنار تأمین بالقوه روسیه می‌تواند نقشی محوری در تأمین این تقاضا ایفا کند. اتصال خطوط لوله مستقیم گاز از ایران به هند می‌تواند هزینه‌های ترانزیت گاز روسیه به هند از مسیر ایران را به طور چشمگیری کاهش دهد و امنیت انرژی را برای هند تضمین کند. پروژه‌هایی مانند خط لوله گاز ایران- پاکستان- هند (IPI) یا همان خط لوله صلح نیز در تکمیل همین مسیر است ولی باید ایران با کمک روسیه در مسیر تبدیل‌شدن به هاب گازی، اتصال مستقیم گازی به هند و روسیه را از طریق خط لوله در دریا ایجاد کند. 
وی با اشاره به مشارکت رو به رشد ایران و روسیه در مورد مزایای این توسعه همکاری پس از قطع صادرات گاز روسیه به اروپا اظهار کرد: همکاری گازی روسیه و ایران مزایای متقابلی را به ویژه در زمینه تجارت انرژی به همراه دارد. از آنجا که روسیه به دنبال تنوع‌بخشیدن به صادرات انرژی خود و کاهش وابستگی به بازار‌های اروپایی است، ایران می‌تواند مسیر جایگزینی برای عرضه گاز روسیه به جنوب آسیا فراهم کند. هر دو کشور علاقه‌مند به توسعه همکاری‌های گازی و زیرساخت‌های اتصال خط لوله گازی روسیه به ایران در منطقه دریای خزر هستند که آن‌ها را قادر می‌سازد از منابع ترکیبی خود برای منافع اقتصادی بیشتر استفاده کنند. همچنین با توجه به پیچیدگی‌های ژئوپلتیک جهانی، به ویژه در مورد تحریم‌ها و وابستگی به انرژی، مشارکت قوی ایران و روسیه می‌تواند قدرت مذاکره هر دو کشور را در بازار انرژی افزایش دهد. 
این کارشناس انرژی در مورد دستیابی سایر کشور‌های همسایه به مزایای منحصربه‌فرد حاصل از تبدیل‌شدن ایران به هاب گازی گفت: کشور‌های همسایه فراتر از ترکمنستان، هند و روسیه نیز به طور قابل توجهی از ظهور ایران به عنوان یک هاب گازی سود خواهند برد. کشور‌هایی مانند عراق، پاکستان و کشور‌های مختلف آسیای مرکزی به گاز طبیعی برای گرمایش و تولید برق نیاز دارند. جریان مطمئن گاز از طریق ایران می‌تواند بخش انرژی آن‌ها را تثبیت کند. همچنین بخش‌های تجاری بسیاری از کشور‌های همسایه به شدت به منابع انرژی پایدار متکی هستند. با تأمین گاز از طریق ایران، این کشور‌ها می‌توانند سوخت کافی برای مشاغل و خانواده‌ها را تضمین کنند. جامع در خصوص سناریوی برد- برد تبدیل‌شدن ایران به هاب گازی برای کل منطقه گفت: چشم‌انداز تبدیل‌شدن ایران به هاب گازی منطقه‌ای فرصتی چندوجهی نه تنها برای ایران بلکه برای کشور‌های همسایه آن نیز فراهم می‌کند. ایران با ذخایر غنی گاز و موقعیت جغرافیایی استراتژیک می‌تواند تجارت گاز را تسهیل کند که به نفع ترکمنستان، هند، روسیه و سایرین است. با اتصال مستقیم گاز ایران به هند و روسیه در مسیر توسعه منطقه‌ای گاز، تمامی کشور‌های منطقه نیز از توسعه حجم تجارت گاز با محوریت ایران، در وضعیت برد- برد قرار خواهند گرفت.