جوان آنلاین: رئیس جمهور هفته گذشته و زمان تقدیم لایحه بودجه ۱۴۰۴ به مجلس یکی از چالش‌های موجود کشور را اصلاح یارانه‌های انرژی دانست و با اشاره به افزایش ۴۰ درصدی مصرف بنزین نسبت به ۵ سال گذشته، تصریح کرد: میزان مصرف بنزین در سال جاری، نسبت به سال ۹۸ حدود ۴۰ درصد افزایش پیدا کرده است، این در حالی است که میزان جمعیت و درآمد ملی بسیار کمتر از این است. امروز هزینه تمام شده بنزین بدون لحاظ قیمت نفت که شامل هزینه پالایش، هزینه حمل فرآورده و هزینه جایگاه‌دار است حدود ۸ هزار تومان است. امسال حدود ۹۰ هزار میلیارد تومان و در صورت ادامه وضع موجود برای سال آینده باید ۱۳۰ هزار میلیارد تومان بنزین وارد شود که قیمت هر لیتر بنزین وارداتی، بین ۳۰ تا ۴۰ هزار تومان هزینه‌بردار است. اصلاح نظام یارانه سوخت مورد توافق اکثر کارشناسان اقتصادی است.»

مشابه این اظهارات تقریبا در یک دهه گذشته از زبان تمامی روسای جمهور به نوعی شنیده شده و البته ملاحظاتی نیز از سوی کارشناسان در پاسخ به این مساله همواره بیان شده است. حرف آن‌ها این است که اصلاح یارانه‌های انرژی اگرچه ضرورت دارد، اما این مساله در گرو اصلاحات ساختاری ازجمله کنترل تورم، افزایش حقوق، بهبود وضعیت ناوگان عمومی و بهبود کیفیت خودرو و اصلاح قیمت آن است و در غیر این صورت هر گونه مقایسه قیمت بنزین و یارانه‌های انرژی در ایران با سایر کشور‌ها مقایسه بی جایی است.

آلبرت بغزیان، افتصاددان در این خصوص گفت: هدف از یارانه، حمایت و تقویت قدرت خرید است و در شرایطی پرداخت می‌شود که افراد نیازمند دریافت آن هستند؛ بنابراین زمانی که از حذف یارانه‌ها صحبت می‌کنیم باید به این مساله واقف باشیم که داریم از چه چیزی سخن به میان می‌آوریم.

وی افزود: درباره مساله بنزین نیز همین گونه است. هدف دولت از پرداخت یارانه در زمینه انرژی حمایت از افراد در برابر تورم و … است. با این حال هر ساله دولت‌ها در زمان تحویل بودجه و یا هر زمان که با کسری رو به رو می‌شوند صحبت از ضرورت اصلاح یارانه‌های انرژی و افزایش قیمت بنزین می‌کنند.

بغزیان در ادامه با اشاره به اظهاراتی که در آن نرخ بنزین فوب خلیج فارس را در مقایسه با قیمت بنزین در داخل مثال می‌زنند تصریح کرد: ما زمانی می‌توانیم از رسیدن قیمت‌ها به نرخ فوب خلیج فارس سخن به میان بیاوریم که دستمزدمان هم جهانی باشد، اما در حال حاضر شکاف دستمزد‌ها با تورم زیاد است و بنابراین یارانه‌ها دراین شرایط به نوعی کمبود حقوق را جبران می‌کند. هدف از پرداخت یارانه بنزین، رفاه اجتماعی است و افزایش قیمت آن نرخ همه کالا‌ها را تحت تاثیر قرار می‌دهد.

این اقتصاددان با بیان اینکه شیوه پرداخت یارانه‌ها در هر کشوری متفاوت است و مثلا در برخی از کشور‌ها برای خرید میوه یارانه پرداخت می‌شود افزود: دولت باید به جای حذف یارانه بنزین به فکر ایجاد درآمد از طریق کاهش معافیت‌های مالیاتی و شناسایی فرار‌های مالیاتی باشد. دولت چهاردهم تاکید دارد که به دنبال بودجه‌ای است که با برنامه هفتم توسعه تطابق داشته باشد، اما در زمینه مالیات‌ها بهبود قابل توجهی را شاهد نبوده ایم.

بغزیان در پایان افزود: افزایش قیمت بنزین، بدون توسعه ناوگان حمل و نقل عمومی و بدون لحاظ کردن شرایط تورم و … رویکردی اشتباه است.