جوان آنلاین: کارشناس انرژی، معتقد است چالش توازن نداشتن گاز در ایران، مانع مهمی در برابر توسعه صنعتی کشور و سلامت کلی اقتصادی کشور است. وقفههای عرضه گاز در فصل سرما اثرات آبشاری دارد که مانع از بهره وری، جلوگیری از سرمایهگذاری و سرکوب رشد میشود. با این حال، با تمرکز قاطع و سرمایهگذاری استراتژیک در راهحلهای ذخیرهسازی گاز که در برنامه هفتم توسعه مشخص شده است، ایران راهی برای اصلاح چالشهای انرژی خود دارد. ایران با اتخاذ رویکردی چندوجهی ترکیبی از مداخله دولت، سرمایهگذاری در فناوری و تقویت مشارکت بخش خصوصی میتواند راه را برای توسعه پایدار صنعتی و رشد اقتصادی هموار کند.
فرشاد جامع، کارشناس انرژی در رابطه با مسئله ناترازی انرژی در ایران به «جوان» میگوید: ایران دارای ذخایر غنی از منابع گاز طبیعی است که به عنوان یکی از بزرگترین دارندگان گاز در جهان، رتبهبندی میشود. با این حال، مسئله ناترازی گاز مسئله جدی پیشروی توسعه صنایع است. توسعه صنعتی کشور با چالشهای مهمی، بهویژه در شکل نامتعادل انرژی و عرضه نامتناوب گاز طبیعی که برای عملیاتهای مختلف صنعتی حیاتی است، مواجه است. نامتعادلی گاز، به ویژه در فصول سرد سال، صنایع وابسته به گاز را برای تولید و تولید برق فلج میکند و منجر به کاهش تولید، رکود اقتصادی، کاهش اعتماد سرمایهگذاران و در نهایت موانعی برای رشد صنعتی پایدار میشود.
وی در ادامه با اشاره به تعطیلی و کاهش ظرفیت صنایع با وضعیت ناترازی گازی کشور میافزاید: اقتصاد ایران و به خصوص صنایع ایران به دلیل انرژیبر بودن تا حد زیادی به انرژی وابسته است و گاز طبیعی بخش قابل توجهی از ترکیب انرژی آن را تشکیل میدهد. بخشهای مختلف از جمله تولید، پتروشیمی و تولید برق به شدت به گاز متکی هستند. در ماههای سردتر، تقاضا برای گاز به دلیل نیاز به گرمایش و افزایش مصرف نیروگاهها افزایش مییابد. متأسفانه، این نوسانات فصلی منجر به نامتعادلی موقت میشود، جایی که عرضه نمیتواند تقاضای افزایش یافته را برآورده کند و صنایع را مجبور میکند، یا تعطیل شوند یا با ظرفیتهای کاهش یافته کار کنند.
وی در مورد تأثیر منفی جدی ناترازی گاز بر تولید صنعتی کشور تصریح میکند: چنین نوساناتی در دسترسی به گاز، مستقیماً بر بهرهوری صنعتی تأثیر میگذارد. در دسترس بودن پراکنده گاز، بسیاری از کارخانهها و تأسیسات تولید را مجبور میکند تا در فصول اوج تقاضا، فعالیت خود را متوقف کنند. در نتیجه، نه تنها در تولید فوری از دست میرود، بلکه تأثیر بلندمدتی بر رشد اقتصادی نیز دارد، زیرا صنایع نمیتوانند برای برنامههای تولید باثبات برنامهریزی کنند. وقتی سرمایهگذاران این بیثباتیها را بهعنوان ریسکهایی برای بازده درک میکنند، تمایل آنها برای تأمین مالی پروژههای جدید کاهش مییابد. علاوه بر این، تولید برق ایران به شدت به گاز وابسته است. تقریباً ۷۰ درصد برق کشور از طریق نیروگاههای گازسوز تولید میشود. این وابستگی یک حلقه بازخورد ایجاد میکند: وقتی عرضه گاز محدود میشود، تولید برق آسیب میبیند و باعث اختلالات بیشتر در صنایع وابسته به تأمین انرژی مداوم میشود، آسیبپذیریهای اقتصادی را تشدید میکند و مانع رشد کلی
میشود.
جامع ادامه میدهد: طبق برنامه هفتم توسعه، دولت چهاردهم، باید افزایش قابل توجه ظرفیت ذخیرهسازی گاز را به عنوان گامی ضروری در جهت اطمینان از تأمین گاز قابل اعتماد در تمام فصول سال در نظر گیرد. این طرح بر اتخاذ استراتژیهای ذخیرهسازی گاز، با تمرکز بر تأسیسات ذخیرهسازی گاز برای مدیریت مؤثر در نوسانات فصلی تأکید میکند. یکی از راه حلهای اصلی، توسعه تأسیسات ذخیرهسازی متمرکز گاز است که قادر به ذخیره حجم زیادی از گاز در زمان اوج تولید و رهاسازی آن در دورههای اوج مصرف است برای تحقق این اهداف جاهطلبانه ذخیرهسازی، سرمایهگذاری قابل توجهی در هر دو بخش، دولتی و خصوصی بسیار مهم است. دولت نه تنها باید بودجه تخصیص دهد، بلکه باید انگیزههای جذابی برای مشارکت در صنعت خصوصی ایجاد کند. این میتواند شامل کاهش مالیات، وامهای یارانهای یا مشارکتهایی باشد که در آن نهادهای خصوصی میتوانند با کاهش نظارت دولتی، تأسیسات ذخیرهسازی را مدیریت و راهاندازی کنند و نوآوری و کارایی را تقویت کنند.
وی با اشاره به لزوم حل ناترازی گازی با تکیه بر ذخیرهسازی گاز جهت تحقق هدف رشد اقتصادی ۸درصدی تصریح میکند: با پرداختن به نا متعادلی گاز از طریق افزایش قابلیتهای ذخیرهسازی، ایران به طور بالقوه، میتواند مسیرهای دستیابی به هدف رشد اقتصادی ۸درصدی خود را که در برنامه هفتم توسعه ذکر شده است، باز کند. تأمین انرژی پایدار میتواند به خروجیهای تولیدی قابل پیشبینی، عملیات صنعتی در مقیاس بزرگتر و در نتیجه عملکرد اقتصادی قویتر منجر شود. هنگامی که چالشهای تأمین گاز حل شود، احتمالاً اعتماد سرمایهگذاران داخلی و خارجی بهبود مییابد و سرمایهگذاری برای پروژههای صنعتی جدید را تشویق میکند. خطرات درک شده، مرتبط با قطع عرضه گاز کاهش مییابد و منجر به سیل سرمایهگذاری در بخشهای مختلف میشود و اقتصاد را به جلو میبرد.
جامع در پایان میگوید: چالش بیتوازنی گاز در ایران، مانع مهمی در برابر توسعه صنعتی کشور و سلامت کلی اقتصادی کشور است. وقفههای عرضه گاز در فصل سرما اثرات آبشاری دارد که مانع از بهرهوری، جلوگیری از سرمایهگذاری و سرکوب رشد میشود. با این حال، با تمرکز قاطع و سرمایهگذاری استراتژیک در راهحلهای ذخیرهسازی گاز که در برنامه هفتم توسعه مشخص شده است، ایران راهی برای اصلاح چالشهای انرژی خود دارد. ایران با اتخاذ رویکردی چندوجهی ترکیبی از مداخله دولت، سرمایهگذاری در فناوری و تقویت مشارکت بخش خصوصی میتواند راه را برای توسعه پایدار صنعتی و رشد اقتصادی هموار کند. از طریق این تلاشها، ایران میتواند در قابلیتهای صنعتی خود قویتر ظاهر شود و آماده حضور در بازار جهانی رقابتی فزاینده باشد.
source