محمود نواصر؛ بازار: با دستور مستقیم مدیرعامل شرکت ملی پالایش و پخش فرآورده‌های نفتی و پیگیری‌های مستمر فردین راشدی، مدیرعامل پالایشگاه آبادان پروژه تولید سوخت هواپیماهای سبک و آموزشی با فرمولاسیون جدید در پالایشگاه آبادان آغاز شد و با تلاش شبانه‌روزی متخصصان جهادگر این مجموعه به سرانجام رسید.
اکنون این پروژه به عنوان یکی از دستاوردهای فنی و صنعتی کشور، می‌تواند نقش حیاتی در توسعه اقتصادی، تقویت زیرساخت‌های حمل‌ونقل هوایی و کاهش وابستگی به واردات ایفا کند.
سوخت هواپیماهای سبک که عمدتاً با عناوینی چون AVGAS یا AvJet شناخته می‌شود، سال‌ها به‌صورت وارداتی تأمین می‌شد. این نوع سوخت به دلیل حساسیت بالا، پیچیدگی در فرمولاسیون و نیاز به پالایش‌های دقیق، تنها در معدودی از پالایشگاه‌های پیشرفته جهان تولید می‌شود. حالا با این موفقیت در پالایشگاه آبادان، ایران نیز وارد باشگاه کشورهای دارای فناوری تولید سوخت هوایی سبک شده است.
تولید سوخت هواپیماهای سبک با فرمولاسیون جدید
فردین راشدی، مدیرعامل پالایشگاه آبادان در گفتگو با خبرنگار بازار اظهار کرد: با توجه به نقش پالایشگاه در رفع ناترازی های سوخت کشور و وجود متخصصین زبده پالایشی در این مجتمع عظیم صنعتی پیرو درخواست رئیس سازمان هواپیمایی کشوری حسب دستور معاون وزیر نفت در خصوص تامین و تولید سوخت هواپیماهای سبک جهت استفاده در این ناوگان استراتژیک در سطح کشور این فرآیند آزمایشگاهی و تولیدی در دستور کار شرکت پالایش نفت آبادان قرار گرفت.
وی افزود: مطالعه و تحقیقات در این زمینه با حضور تیم های مختلف ادارات برنامه ریزی پالایش، بهره‌برداری و آزمایشگاه آغاز شد و پس از ماه ها تلاش این سوخت در مقیاس آزمایشگاهی تهیه و برای انجام تست‌های زمینی و پروازی در اختیار سازمان هواپیمایی قرار داده شد و سرانجام تاییدیه نهایی به شرکت پالایش نفت آبادان ابلاغ و برنامه تولید انبوه این سوخت در دستور کار قرار گرفت.
مدیر عامل پالایشگاه نفت آبادان عنوان کرد: این پایان کار نبود و مطالعات در راستای افزایش کیفیت این سوخت ادامه پیدا کرد و با توجه بازنگری صورت گرفته در آخرین ویرایش استاندارد EN-۲۲۸ و تغییر در میزان مجاز مواد اکسیژن دار (اکتان افزا) در اسفند ماه ۱۴۰۳ فرمولاسیون جدید تولید این سوخت با کیفیت بالاتر توسط متخصصان شرکت پالایش نفت آبادان به دست آمد.
راشدی با بیان اینکه این محصول تولیدی کیفیتی بسیار بالاتر نسبت به سوخت‌های قبلی دارد و اظهار کرد: این سوخت جت فاقد گوگرد است به همین دلیل باعث کاهش آلودگی‌های زیست‌محیطی می‌شود.
راشدی: با توجه به تحریم‌های قطعات هواپیما و اهمیت استراتژیک این سوخت در حمل‌ونقل هوایی، استفاده از سوخت باکیفیت‌تر از آسیب سیستم سوخت‌رسانی و موتور هواپیما جلوگیری می‌کند
وی افزود: با توجه به تحریم‌های قطعات هواپیما و اهمیت استراتژیک این سوخت در حمل‌ونقل هوایی، استفاده از سوخت باکیفیت‌تر از آسیب سیستم سوخت‌رسانی و موتور هواپیما جلوگیری می‌کند.
مدیرعامل پالایشگاه آبادان گفت: با توجه به نیاز سالانه یک میلیون لیتر به این سوخت و در راستای استفاده حداکثری از ظرفیت های پالایشگاه و استفاده چند منظوره از تاسیسات موجود، مخازن ذخیره سازی حلال های ۴۱۰ به عنوان مخزن تولید و ذخیره سازی سوخت جدید مدنظر قرار گرفته شد و ان شاالله تا پایان اردیبهشت ماه اولین مخزن از این سوخت با فرمولاسیون جدید و کیفیت بالاتر آماده تحویل به سازمان هواپیمایی کشوری خواهد شد.
سوخت داخلی یعنی امنیت پرواز و تداوم آموزش
کاپیتان محمد یوسفی، مدرس ارشد پرواز و کارشناس صنعت هوانوردی در گفتگو با خبرنگار بازار اظهار کرد: در طول سال‌هایی که آموزش خلبانی در ایران فعال بوده، یکی از چالش‌های اصلی، تأمین پایدار سوخت هواپیماهای سبک بوده است.
وی ادامه داد: به عنوان یک مدرس پرواز، بارها دیده‌ام که کلاس‌های عملی به خاطر نبود سوخت مناسب لغو می‌شدند. واردات دیرهنگام، قیمت بالا، و گاهی کیفیت پایین سوخت‌های خارجی، برای ما دردسرهای زیادی داشت.
یوسفی: با تولید داخلی این سوخت در پالایشگاه آبادان هزینه‌ها کاهش پیدا می‌کند و همچنین امنیت پرواز و تداوم آموزش هم تضمین می‌شود
مدرس ارشد پرواز و کارشناس صنعت هوانوردی توضیح داد: با تولید داخلی این سوخت در پالایشگاه آبادان هزینه‌ها کاهش پیدا می‌کند و همچنین امنیت پرواز و تداوم آموزش هم تضمین می‌شود. این یعنی دانشجویان پرواز می‌توانند برنامه منظم‌تری داشته باشند و آموزشگاه‌ها دیگر نگران اختلال در زنجیره تأمین نباشند.
یوسفی بیان کرد: نکته مهم دیگر، ایجاد ظرفیت توسعه آموزشگاه‌های پرواز در شهرهای کوچک است. تاکنون بیشتر آموزشگاه‌ها در تهران، اصفهان و شیراز متمرکز بودند اما حالا اگر فرودگاه‌هایی همچون فرودگاه بین‌المللی آبادان می‌توانند میزبان آموزشگاه‌های تازه شوند و این موضوع یک مزیت فوق‌العاده تلقی می‌شود.
وی اظهار کرد: تأثیر روانی این طرح را نیز نباید نادیده گرفت. دانشجویان و مربیان وقتی بدانند سوخت ایرانی با کیفیت و قابل اتکا وجود دارد، اعتماد به نفس بیشتری دارند. همچنین در مواقع بحرانی مثل تحریم یا نوسان بازار جهانی، کشور در این حوزه مقاوم می‌ماند.
محرک جدید برای احیای فرودگاه‌های محلی
سودابه مرادی، دکترای حمل و نقل هوایی در گفتگو با خبرنگار بازار اظهار کرد: یکی از دلایل عقب‌ماندگی فرودگاه‌های کوچک و محلی در کشورمان، نبود امکانات پشتیبانی مخصوص پروازهای سبک و آموزشی بوده است؛ تولید سوخت ویژه در داخل کشور، می‌تواند انگیزه تازه‌ای برای احیای این فرودگاه‌ها باشد.
مرادی: با اختصاص بخشی از این سوخت به فرودگاه‌های محلی و آموزشگاه‌های کوچک، ترددهای هواپیمای سبک افزایش پیدا می‌کند. این رفت و آمدها خود به مرور باعث بازگشت خدمات پشتیبانی، اشتغال در بخش هوانوردی و رونق اقتصادی در شهرهای کوچک می‌شود
وی افزود: با اختصاص بخشی از این سوخت به فرودگاه‌های محلی و آموزشگاه‌های کوچک، ترددهای هواپیمای سبک افزایش پیدا می‌کند. این رفت و آمدها خود به مرور باعث بازگشت خدمات پشتیبانی، اشتغال در بخش هوانوردی و رونق اقتصادی در شهرهای کوچک می‌شود.
این دکترای حمل و نقل هوایی ابراز امیدواری کرد: در تحلیل اقتصادی، ما می‌دانیم که هر یک پرواز سبک می‌تواند تا ۱۰ اشتغال مستقیم و غیرمستقیم ایجاد کند؛ از مربی و مهندس گرفته تا اپراتور سوخت و پذیرش؛ بنابراین توسعه این بخش به توسعه اشتغال در مناطق محروم کمک می‌کند.
مرادی گفت: در آینده‌ای نه چندان دور با رشد بازار پروازهای تفریحی، گردشگری هوایی و استفاده از پهپادها، همین سوخت می‌تواند پایه‌گذار یک اقتصاد جدید مبتنی بر آسمان شود پس این پروژه در نگاه کلان، یک سرمایه‌گذاری بلندمدت محسوب می‌شود.
فرصت صادراتی برای ایران در غرب آسیا
مجتبی رضوی، کارشناس انرژی در گفتگو با خبرنگار بازار اظهار کرد: در حال حاضر بسیاری از کشورهای منطقه مثل عراق، افغانستان، سوریه، ارمنستان و حتی قطر و عمان فاقد زیرساخت تولید سوخت هواپیماهای سبک هستند. این یعنی ایران، به ویژه پالایشگاه آبادان، می‌تواند با رعایت الزامات صادراتی، تبدیل به تأمین‌کننده اصلی این نوع سوخت در غرب آسیا شود.
وی تاکید کرد: از نظر اقتصادی، این سوخت ارزش افزوده بالایی دارد. هر لیتر آن نسبت به بنزین عادی چندین برابر قیمت دارد و اگر با کیفیت استاندارد تولید شود، در بازار جهانی نیز مشتری خواهد داشت. صادرات هدفمند آن می‌تواند درآمدهای ارزی قابل توجهی برای کشور به همراه داشته باشد.
رضوی: با توجه به موقعیت جغرافیایی آبادان، دسترسی به مرزهای زمینی و آبی، لجستیک صادراتی این محصول بسیار به صرفه خواهد بود
این کارشناس انرژی ادامه داد: با توجه به موقعیت جغرافیایی آبادان، دسترسی به مرزهای زمینی و آبی، لجستیک صادراتی این محصول بسیار به صرفه خواهد بود. همچنین با بازاریابی مناسب در نمایشگاه‌های بین‌المللی، ایران می‌تواند حتی قراردادهای بلندمدت تأمین سوخت با آموزشگاه‌های خارجی منعقد کند.
از خودکفایی تا صادرات؛ مسیری که از آبادان آغاز شد
موفقیت پالایشگاه آبادان در تولید سوخت هواپیماهای سبک و آموزشی، یک دستاورد فنی و همچنین یک تحول راهبردی در صنعت انرژی و هوانوردی کشور است.
این حرکت به درستی می‌تواند منجر به کاهش هزینه‌ها، تقویت آموزش خلبانی، توسعه فرودگاه‌های محلی و حتی ایجاد ظرفیت صادراتی شود.
آبادان بار دیگر در خط مقدم یک جهش صنعتی قرار گرفته؛ این بار در آسمان.