جوان آنلاین: شاخص کل بورس در آستانه ۳‌میلیون واحد قرار گرفت و تحرکات مثبت بازار سرمایه در هفته‌های اخیر امیدواری برای تداوم رشد بازار سرمایه را افزایش داده است. دلایل مختلفی در خصوص این رشد وجود دارد که مهم‌ترین آن نرخ دلار است. در کنار این موضوع، عوامل فنی، همانند سیاست کاهش نرخ بهره نیز منجر به رشد بورس شده است. با این حال یک سؤال مهم و البته یک نگرانی در خصوص بازار سرمایه همچنان وجود دارد. شاخص کل بورس این روز‌ها در مسیر صعودی قرار گرفته و به آستانه رکورد ۳میلیون واحدی نزدیک شده است. هردو شاخص‌کل و هم‌وزن در قله تاریخی خود قرار دارند و ارقام تجربه شده برای این شاخص‌ها در هفته گذشته، هیچ‌گاه تجربه نشده بود. در معاملات هفته گذشته، شاخص هم‌وزن توانست قله تاریخی ثبت شده در اردیبهشت سال گذشته را مجدداً فتح کند. تفاوت این رشد با رشد سال گذشته در نماد‌های آن است که در سال‌جاری سهام‌های بزرگ طلایه‌دار رشد بوده‌اند. 

اثر افزایش نرخ دلار بر بازار سرمایه
در خصوص مهم‌ترین دلایل رشد اخیر، می‌توان افزایش نرخ دلار در بازار آزاد و همچنین حذف دلار نیمایی و جایگزین شدن دلار توافقی با آن را عنوان کرد. افزایش نرخ ارز نیمایی به حدود ۶۵ هزار تومان اگرچه برای کلیت وضعیت اقتصادی تورم‌زاست، اما این مسئله در بازار سرمایه اثرات مثبتی دارد. 
رشد نرخ دلار، درآمد ریالی شرکت‌های صادرات محور را به صورت قابل توجهی افزایش می‌دهد. این امر در گزارش‌های فصلی شرکت‌ها منعکس شده و انتظارات مثبتی را درمیان سرمایه‌گذاران ایجاد کرده‌است. 
دلیل دیگر به تجدید ارزیابی دارایی شرکت‌ها باز می‌گردد. در واقع تجدید ارزیابی دارایی‌ها علاوه بر افزایش ارزش ذاتی شرکت‌ها، جذابیت سهام آنها را برای سرمایه‌گذاران افزایش می‌دهد و جریان نقدینگی تازه‌ای را به بازار وارد کرده و می‌کند. 

 کاهش نرخ بهره به نفع بورس
علاوه بر دلایل عنوان شده مسائل دیگری همانند رویکرد‌های حمایتی از بازار سرمایه از جمله کاهش نرخ بهره نیز از دیگر عواملی است که انتظارات برای رشد ادامه‌دار بورس را افزایش داده است. هفته گذشته بانک مرکزی ۲۶‌هزار میلیارد تومان نقدینگی از طریق عملیات بازار باز و اعتبارگیری تزریق کرد که بیشترین میزان تزریق در سال‌جاری بود. کارشناسان معتقدند با تزریق این نقدینگی، نرخ سود اوراق دولتی کاهش و جذابیت سرمایه‌گذاری در بازار سهام افزایش‌می یابد. 
در شرایطی که شائبه‌هایی در خصوص اصلاح بازار سرمایه وجود دارد، اما بسیاری از کارشناسان معتقدند نگرانی در این خصوص وجود ندارد. 
امیرعلی امیرباقری، کارشناس بازار سرمایه درباره سیاست‌های دولت به منظور کاهش نرخ بهره و ارزش کل بازار سهام گفت: باید برای تحلیل نرخ بهره بانکی به چند عامل از جمله کسری بودجه ساختاریافته دولت اشاره کرد، بالا بودن نرخ بهره جذابیت اوراق استقراضی دولت را افزایش می‌دهد. 
این کارشناس بازار سرمایه ادامه داد: باید منتظر بازی میان نرخ بهره و بدنه بازار یا به تعبیر دیگر گردش پول میان بورس و بازار پول باشیم، به همین دلیل انتظار نمی‌رود در کوتاه‌مدت کاهش نرخ بهره را تجربه کنیم. 
باقری گفت: نرخ بهره از جنبه دیگر تابعی از نرخ تورم است و بنابراین با وجود تورم ساختاریافته در اقتصاد نباید انتظار کاهش شدید نرخ بهره در کوتاه‌مدت را داشت. 

جبران عقب ماندگی ۴ سال گذشته
فرهاد آقابزرگی، یکی از این کارشناسان است. او در گفتگو با «جوان» گفت: بازار سرمایه از بازار‌هایی است که طی چهار سال گذشته از رقبای خود جاماند و در طول این مدت نیز بار‌ها و بار‌ها بر این مسئله که بازار در شرایط ا رزنده‌ای قرار دارد تأکید شد. حالا به نظر می‌رسد، رشد بازار دلار این بهانه را به بورس داده تا شاهد رونق در این بازار باشیم. 
او البته به محدودیت‌ها و چالش‌های صنایع کشور در زمینه برق و انرژی نیز اشاره می‌کند و می‌گوید: این مسئله البته یکی از چالش‌های صنایع کشور از جمله صنایع بورسی است که طبیعتاً بر رشد آنها تأثیرگذار است. این کارشناس بازار سرمایه در ادامه افزود: این احتمال وجود دارد که بازار به سمت نماد‌های کوچکی حرکت کند که از نظر بنیادی قدرتمند هستند و از رشد بازار سرمایه جامانده اند. در مجموع به‌نظر می‌رسد فضای بازار سرمایه نگران کننده نیست. 

هشدار درباره افزایش تورم کالایی.
اما در عین حال یک مسئله در بورس همچنان حل نشده است و نگرانی‌هایی را ایجاد کرده و آن هم در خصوص احتمال افزایش تورم کالایی است. برای جلوگیری از این مسئله، ضرورت دارد تمهیدات جدی در سیاستگذاری‌های اقتصادی اعمال شود. 
کاهش حداکثری مالیات ارزش افزوده و سود بازرگانی برای کنترل قیمت کالاها، استفاده از سیستم تعرفه‌گذاری هوشمند برای جلوگیری از تأثیر رشد نرخ ارز بر قیمت کالا‌های اساسی و واسطه‌ای تولید و اعمال سیاست‌های هدفمند برای مدیریت نقدینگی و جلوگیری از هدایت آن به سمت فعالیت‌های غیرمولد راهکار‌های پیشنهادی در این زمینه است. 
همچنین مهم‌ترین ابهام و نقطه منفی بازار در این روز‌ها بسته‌شدن نماد‌های پتروشیمی است که باعث عقب افتادن بازدهی سهامداران این شرکت‌ها از بازار شده است و انتظار می‌رود هرچه زودتر این سهام بازگشایی شوند، همچنین حجم مبنای بالای سهام کوچک هم باعث واگرایی سهام و شکلگیری صف‌های سنگین خرید در نماد کوچک شده است. 

توصیه به سیاستگذاران 
رشد شاخص کل بورس، از یک‌سو نشان‌دهنده تحرک مثبت در بازار سرمایه است و می‌تواند به جذب سرمایه‌های مردمی و تقویت بازار‌های مولد کمک کند. از سوی دیگر، سیاستگذاران باید از فرصت به وجود آمده برای کنترل پیامد‌های احتمالی همچون تورم و نوسانات شدید در بازار کالا‌ها استفاده کنند. 
در کل، بازار سرمایه ایران با عبور از چالش‌های اخیر، اکنون در نقطه‌ای قرار دارد که می‌تواند نقش مؤثرتری در اقتصاد کشور ایفا کند. اگر سیاستگذاران و فعالان بازار بتوانند این روند را مدیریت کنند، بورس می‌تواند به‌عنوان یکی از مهم‌ترین ابزار‌های تأمین مالی در کشور به مسیر رشد خود ادامه دهد.