جوان آنلاین: طبق آخرین آمار مرکز مبادله ارز و طلا از ابتدای امسال تاکنون صنایع خودرویی در میان صنایع با دریافت 7/3 میلیارد دلار در صدر صنایع دریافت‌کننده ارز قرار گرفته‌اند، این در حالی است که براساس داده‌های ماهانه تولید شرکت سایپا و پارس‌خودرو، تولید برخی خودروهای پرمشتری این گروه خودروسازی در ۹ماهه امسال نسبت به مدت مشابه سال گذشته به‌طورقابل‌توجهی کاهش داشته است، اما این گروه خودروسازی باوجود بدعهدی‌های گذشته همچنان برای پیش‌فروش خودرو با موعد تحویل سال آینده اصرار دارد. نکته قابل تأمل صدور مجوز پیش‌فروش از سوی وزارت صمت برای سایپاست.
با اصلاحات ۳۰درصدی قیمت محصولات خودروسازان داخلی گمان می‌رفت تولیدات خودروسازان افزایش یابد، اما حال نگاهی به گزارش فعالیت‌های ۹ ماهه خودروسازان، این گمانه‌زنی‌ها را مردود کرده و تأخیر در انجام تعهدات محصولاتی، چون شاهین، این سؤال را برمی‌انگیزد که آیا واقعاً افزایش تولیدات و تنظیم بازار در راه است یا آنکه با توجه به افت تولیدات این گروه خودروسازی و طرح‌های مکرر فروش، التهابات جدیدی در راه بازار است.
وضعیت بازار خودرو طی ماه‌های اخیر بحرانی شده و هر خبری مبنی بر کاهش تولید می‌تواند به آن دامن بزند. این روز‌ها خبر‌هایی مبنی بر توقف واردات خودرو در ماه‌های باقی‌مانده امسال و مخالفت مجمع تشخیص مصلحت نظام با تخصیص ارز برای واردات خودرو در سال آتی، موجب نگرانی مردم نسبت به وضعیت قیمت خودرو در ماه‌های پایانی امسال و سال آینده شده است. برخی منابع خبری، علت توقف واردات خودرو را کمبود منابع ارزی و عدم‌تخصیص ارز کافی عنوان می‌کنند و برخی دیگر تأکید دارند توقف یا کندی در ثبت سفارش‌ها ممکن است به دلیل مدیریت تقاضا‌های باقی‌مانده از سال گذشته و تعیین‌تکلیف آنها باشد.
همزمان با انتشار این اخبار بدعهدی‌های یکی از بزرگ‌ترین خودروسازان در تحویل بموقع خودروهای پرمشتری خود نیز خبرساز شده است. کاهش عرضه سایپا و پارس خودرو در ماه‌های اخیر در حالی است که طبق آخرین آمار مرکز مبادله ارز و طلا، از ابتدای امسال تاکنون، صنایع خودرویی در میان صنایع با دریافت ۳/۷ میلیارد دلار در صدر صنایع دریافت‌کننده ارز قرار گرفته‌اند. این گزارش حاکی است از ابتدای سال جاری تا امروز میزان کل تأمین ارز صنایع مبلغ ۴۱میلیاردو۱۰۴میلیون دلار بوده که میزان ارز تأمینی برای گروه‌های «صنایع حمل ونقل و خودرو» ۷میلیاردو۳۳۱میلیون دلارتا پایان روز ۱۵ دی ماه سال جاری بوده است.
خطر افت تولید در سایپا
براساس داده‌های ماهانه، تولید شرکت سایپا و پارس‌خودرو، تولید برخی از خودروهای پرمشتری این گروه خودروسازی در ۹ماهه امسال نسبت به مدت مشابه سال گذشته به‌طورقابل‌توجهی کاهش داشته است. در شرکت سایپا، طی ۹ماهه امسال تولید خودروی آریا کاهش ۵/ ۱۰ درصدی داشته است. تولید شاهین ۴/۴درصد کاهش، تولید خودروهای تیبا، کوئیک و ساینا ۱۴درصد کاهش و مجموع تولید نیز ۲/ ۸درصد کاهش داشته است. در شرکت پارس‌خودرو نیز تولید کل ۳/۳درصد کاهش، گروه کاهش ۷/ ۱۴درصدی داشته و تولید کوئیک معمولی دنده‌ای نیز کاهش ۴/ ۹ درصدی داشته است. براساس گزارش رسانه‌ها، طی هفته‌های اخیر مشتریان گروه سایپا نسبت به تأخیر در تحویل خودرو اعتراض‌های زیادی داشته‌اند. گزارش فعالیت ماهانه منتهی به ۳۰ آبان که از گروه خودروسازی سایپا منتشر شده، نشان‌دهنده تولید ۲ هزارو ۶۲۶ دستگاه شاهین و ۱۵ هزارو ۶۹۰ دستگاه از خانواده (تیبا، کوئیک، ساینا) است که نسبت به سال گذشته همین ماه، ۴۸درصد افت تولید محصول شاهین و ۲۴درصد افت تولید محصولات گروه را نشان می‌دهد.
همچنین گزارش منتهی به ۳۰ آذر ۱۴۰۳، تولید ۲ هزارو ۶۵۹ دستگاه شاهین و ۱۷ هزارو ۹۹۷ دستگاه از خانواده را نشان داده که در مقایسه با سال گذشته ۴۷درصد افت تولید شاهین و ۷درصد رشد تولید خانواده را به تصویر می‌کشد. با توجه به میزان تولیدات گروه سایپا در خرداد سال جاری، میزان تولیدات این گروه در آذر ۱۴۰۳، حاکی از کاهش ۵۰درصدی تولید شاهین و ۱۶درصدی خانواده است. این افت تیراژ تولید در این گروه خودروسازی در حالی است که نه تنها وزارت صمت نسبت به این اتفاق احساس خطر نمی‌کند، بلکه مجوز پیش‌فروش خودرو را با موعد تحویل در سال آینده صادر می‌کند.
طرح‌های مکرر فروش و بدعهدی‌های پیشین
از آخرین طرح فروش این گروه خودروسازی کمتر از سه هفته می‌گذرد و بنا بر اطلاعیه سایپا، محصولات عرضه‌شده در این طرح از محل ظرفیت مازاد طرح جوانی و جمعیت تأمین می‌شود، اما آیا واژه افزایش عرضه و تنظیم بازار، در شرایطی که صد‌هاهزار نفر در انتظار تحویل خودروی‌شان هستند، منطقی است؟ مسئله‌ای که پیش می‌آید این است که آیا طرح جدید این گروه راهی برای پرداخت مطالبات قطعه‌سازان، بانک‌ها و کارکنان است یا آنکه مدیرجدید این گروه خودروسازی برنامه‌جدیدی برای تولیدات شرکت سایپا دارد؟
این گروه خودروسازی بار‌ها مشتریان خود را با بدعهدی در انجام تعهدات شگفت‌زده کرده است. آخرین نمونه آن به محصول دیگر این گروه خودروسازی یعنی شاهین بازمی‌گردد که با توجه به افت ظرفیت تولید این محصول، فراخوان تبدیل شاهین به اطلس پیش پای مشتریان گذاشته شده است، اما زمانی که ظرفیت تولید اطلس هم با مشکلاتی مواجه شده، باردیگر طرح تبدیل اطلس به کوئیک را تقدیم مشتریان خود کرده است. این بدعهدی‌ها به همین‌جا ختم نمی‌شود. اخبار اعلامی از مشتریان این گروه خودروسازی حاکی است تحویل محصولات سایپا در سال گذشته با دو تا پنج ماه تأخیر همراه بوده است. همچنین اخبار دیگر مشتریان حاکی است طرح فروش پیشین این گروه خودروسازی در شرایطی به پایان رسید که مشتریان تکمیل وجه‌کرده سایپا، حتی پس از گذشت یک هفته موفق به دریافت شماره پذیرش نشده‌اند، بنابراین با توجه به بدعهدی‌های این گروه خودروسازی و مشکلات دیگری، چون قطعی برق و نوسانات نرخ ارز که به افت تولیدات این گروه خودروسازی منجر شده است، همچنین با توجه به سیل عظیم متقاضیان شاهین که به سوی محصولات دیگری، چون کوئیک و ساینا روانه شده‌اند، آیا سایپا می‌تواند تعهدات خود را به سرانجام برساند؟ همچنین با نگاهی به مشکلات اشاره‌شده این سؤال هم مطرح می‌شود که آیا سایپا با این میزان عرضه آیا قصد تأمین مالی دارد یا واقعاً برنامه‌ای مدون برای تولید و تنظیم بازار دارد؟
source