ما به شما خواهیم گفت که چگونه می‌توانید با وجود بیماری ام اس، کیفیت زندگی را حفظ کنید و آیا این امر عملی است یا خیر.. اگر بیمار ام اسی در خانه دارید می‌توانید با کمک یک پرستار در منزل بهترین راه‌های درمانی را در پیش بگیرید. همراه ما باشید تا با نکاتی مهم در این زمینه آشنا شوید.

بیماری ام اس چیست؟

مولتیپل اسکلروزیس (MS) یکی از مهم‌ترین بیماری‌های خودایمنی است که به دلیل حمله سیستم ایمنی به بافت‌های عصبی در بدن ایجاد می‌شود. در این بیماری، سیستم ایمنی بدن به غلاف محافظتی اطراف فیبرهای عصبی به نام میلین حمله می‌کند و همین امر موجب بروز مشکلات در ارتباط مغز با دیگر نقاط بدن می‌گردد. در نهایت، این حالت می‌تواند منجر به آسیب دائمی یا تخریب اعصاب شود.

علائم و نشانه‌های MS متنوع بوده و به میزان آسیب بر اعصاب و نواحی درگیر بستگی دارد. در حال حاضر هیچ درمان قطعی برای مالتیپل اسکلروزیس وجود ندارد؛ اما برخی داروها و روش‌های درمانی می‌توانند در تسریع روند بهبودی پس از حملات، تغییر روند بیماری و مدیریت علائم موثر واقع شوند.

اکثر افراد مبتلا به MS دوره‌هایی از عود بیماری را تجربه می‌کنند. این دوره‌ها شامل ظهور علائم جدید یا بازگشت علائم قبلی بوده که ممکن است از چند روز تا چند هفته ادامه یابند. معمولاً علائم در این دوره‌ها پس از مدتی بهبود می‌یابند. این عودها به دلیل دوره‌های بهبودی و خاموشی بیماری رخ می‌دهد که می‌تواند برای ماه‌ها یا سال‌ها ادامه داشته باشد. همچنین افزایش دمای طبیعی بدن می‌تواند به طور موقت علائم MS را تشدید کند، اما به معنای عود بیماری نیست.

حدود ۶۰ تا ۷۰ درصد از افراد مبتلا به MS با نوعی از بیماری که به آن مولتیپل اسکلروزیس پیشرونده ثانویه گفته می‌شود، مواجه هستند. در این حالت، علائم به تدریج بدتر می‌شوند و ممکن است مشکلات حرکتی و راه رفتن را شامل شوند. شدت پیشرفت بیماری در افراد مبتلا به MS پیشرونده ثانویه متغیر است. برخی از افراد به تدریج از نشانه‌ها و علائم بدون دوره‌های عود رنج می‌برند که این نوع به نام ms پیشرونده اولیه شناخته می‌شود.

آیا بیماری ام اس واگیر دار است؟

بیماری ام‌اس (اسکلروزیس چندگانه) یک بیماری خودایمنی است که بر سیستم عصبی مرکزی تأثیر می‌گذارد. در این بیماری، سیستم ایمنی بدن به میلین، پوشش محافظی که اعصاب را می‌پوشاند، حمله می‌کند. این حملات می‌توانند باعث ایجاد اختلالات متعددی مانند ضعف، اختلالات حسی، مشکلات حرکتی و اختلالات بینایی شوند؛ اما این پرسش که آیا ام‌اس واگیردار است یا خیر، یکی از مهم‌ترین موضوعاتی است که در مورد این بیماری مطرح می‌شود.

پژوهش‌های علمی تاکنون نشان داده‌اند که بیماری ام‌اس واگیردار نیست. این بدان معناست که این بیماری از فردی به فرد دیگر منتقل نمی‌شود و تماس نزدیک یا زندگی در کنار فرد مبتلا به ام‌اس نمی‌تواند باعث ابتلای شخص دیگری به این بیماری شود. عوامل ژنتیکی، محیطی و ایمونولوژیکی در بروز این بیماری نقش دارند، اما هیچ یک از این عوامل به شکل مستقیم موجب انتقال بیماری نمی‌شوند.

به دلیل عدم واگیری بیماری ام‌اس، افراد مبتلا می‌توانند در جامعه به راحتی زندگی کنند و با دیگران تعامل داشته باشند. همچنین، آگاهی از ماهیت غیرواگیردار این بیماری می‌تواند به کاهش استرسی که ممکن است بیماران و خانواده‌های آن‌ها در مواجهه با قضاوت‌های نادرست داشته باشند، کمک کند. در نهایت، به نظر می‌رسد در حالی که ام‌اس یک بیماری پیچیده و چالش‌برانگیز است، نگرانی درباره واگیری آن بی‌مورد بوده و نیاز به حمایت و درک بیشتری در جامعه حس می‌شود.

عوامل تاثیرگذار در ابتلا به بیماری ام اس

در این بخش برخی از عوامل تاثیرگذار در ابتلای فرد به بیماری ام اس را بیان می‌کنیم:

محیط زیست و جغرافیا

به‌طور کلی، شیوع بیماری ام‌اس در مناطق جغرافیایی دورتر از خط استوا بیشتر مشاهده می‌شود. با این حال، نرخ شیوع در میان گروه‌های ساکن نزدیک به خط استوا می‌تواند به طور قابل‌توجهی متفاوت باشد. پژوهشگران در حال بررسی این موضوع هستند که آیا قرار گرفتن در معرض نور خورشید و سطوح ویتامین D در بدن ممکن است حفاظت خاصی در برابر این بیماری برای افرادی که در نزدیکی استوا زندگی می‌کنند، ایجاد کند یا خیر.

عوامل خطر ابتلا به بیماری ام‌اس

در صورتی که تعداد بالایی از موارد بیماری ام‌اس در یک بازه زمانی خاص یا در یک منطقه مشخص رخ دهد، این موضوع توجه محققان را جلب می‌کند؛ زیرا ممکن است نشانه‌هایی از عوامل خطر محیطی یا ژنتیک مرتبط با بیماری ارائه دهد. با این حال، تاکنون شواهد معتبری در خصوص وجود یک علت یا محرک خاص برای این بیماری به اثبات نرسیده است. شما با استخدام پرستار بیمار در منزل همراه با رسیدگی و مراقبت اصولی از بیمار خود می‌توانید عوامل خطرساز این بیماری را کاهش دهید.

جنسیت

مطالعات نشان داده است که بیماری ام‌اس در زنان سه برابر مردان شایع‌تر است. این واقعیت احتمالاً نشان‌دهنده تأثیر هورمون‌ها در خطر ابتلا به این بیماری است. پیش از بلوغ، تفاوت میزان ابتلا بین دختران و پسران کم است، اما پس از بلوغ این وضعیت تغییر می‌کند و زنان بیشتری در سنین نوجوانی و بزرگسالی به این بیماری مبتلا می‌شوند.

تاریخچه خانوادگی

بحران ام‌اس در میان گروه‌های قومی مختلف وجود دارد، اما به‌ویژه در میان سفیدپوستان اروپایی شمالی شایع‌تر است. همچنین حساسیت نسبت به این بیماری در میان گروه‌های مختلف قومیتی متفاوت است. وقوع این بیماری در مناطق جغرافیایی با آب و هوای مشابه و نژادهای یکسان به این نکته اشاره دارد که تأثیراتی از جغرافیا، قومیت و سایر عوامل به شکل پیچیده‌ای در هم آمیخته‌اند.

جنبه‌های ژنتیکی

بیماری ام‌اس به‌عنوان یک بیماری ارثی شناخته نشده و مستقیماً از والدین به فرزندان منتقل نمی‌شود. پژوهش‌ها نشان داده‌اند که حدود ۲۰۰ ژن شناسایی شده‌اند که به‌طور جزئی در خطر ابتلا به این بیماری نقش دارند. در جمعیت عمومی، احتمال ابتلا به ام‌اس حدود ۱ در ۷۵۰ تا ۱۰۰۰ است، اما این خطر در افرادی که یکی از اعضای نزدیک خانواده‌شان مبتلا به این بیماری است به ۱ در ۴۰ افزایش می‌یابد.

سن

اگرچه بیماری ام‌اس می‌تواند در کودکان و افراد مسن نیز ظاهر شود، اما بیشتر در سنین ۲۰ تا ۵۰ سالگی تشخیص داده می‌شود. بررسی این بیماری در گروه‌های سنی مختلف می‌تواند به دانشمندان کمک کند تا متوجه شوند چرا این بیماری در برخی افراد زودتر یا دیرتر بروز می‌کند و اینکه چرا سیر بیماری در افراد مختلف متفاوت است.

کمبود ویتامین D

به‌طور کلی، افرادی که در مناطق دور از خط استوا زندگی می‌کنند به علت قرار نگرفتن کافی در معرض نور خورشید، بیشتر در معرض خطر ابتلا به بیماری ام‌اس هستند. از سوی دیگر، سطوح بالای ویتامین D در بیماران مبتلا به ام‌اس نیز می‌تواند خطرناک باشد. بیمارانی که در فضای آزاد ورزش می‌کنند، معمولاً ویتامین D بیشتری جذب می‌کنند و فعالیت فیزیکی ممکن است به کاهش علائم بیماری کمک کند.

چاقی و چربی شکمی

چاقی می‌تواند خطر ابتلا به ام‌اس را تحت تأثیر قرار دهد. با توجه به ارتباط بین التهاب و ام‌اس، چاقی نیز می‌تواند نقشی در این فرآیند داشته باشد. زنان به‌طور معمول دارای چربی بیشتری در بدن هستند و این می‌تواند با افزایش التهاب مرتبط باشد. محققان معتقدند که تفاوت‌های شیمیایی التهابی در بدن زنان و مردان نیازمند توجه بیشتری است.

هورمون‌های زنانه و بارداری

بارداری می‌تواند بر نمادهای بهبودی و عود بیماری ام‌اس تأثیر بگذارد. برخی زنان در طول بارداری کاهش علائم را تجربه می‌کنند و پس از زایمان ممکن است علائم شدت یابد. این نوسانات به تغییرات هورمونی مرتبط است. اهمیت فعال نگه‌داشتن کودکان و حفظ وزن مناسب برای کاهش خطر ابتلا به این بیماری در کودکانی که از مادران مبتلا متولد می‌شوند، از اهمیت ویژه‌ای برخوردار است.

استرس و سیگار کشیدن

استرس همچنین می‌تواند نقش مهمی در بروز ام‌اس ایفا کند و فشارهای روحی می‌تواند ارتباط مستقیمی با این بیماری داشته باشد. از سوی دیگر، مصرف سیگار نیز به‌عنوان یک عامل خطرزا برای ابتلا به ام‌اس شناخته شده و ممکن است سرعت پیشرفت بیماری را افزایش دهد.

علت اصلی بیماری ام‌اس هنوز به‌طور کامل شناسایی نشده است. هرچند برخی عوامل همچون سیگار کشیدن و استرس با این بیماری مرتبط شناخته شده‌اند، بررسی‌ها همچنین به نقش هورمون‌های زنانه، ویتامین D، التهاب و حتی چاقی اشاره دارند. مطالعه بر روی برخی از ویروس‌ها و باکتری‌ها نیز در ارتباط با ام‌اس در حال بررسی است.

به‌ویژه عفونت با ویروس اپشتین بار (EBV) که باعث نوعی بیماری عفونی به نام مونونوکلئوز می‌شود، ممکن است خطر ابتلا به ام‌اس را افزایش دهد. با توجه به این اطلاعات، درک بهتری از بیماری ام‌اس و عوامل مؤثر بر آن حاصل می‌شود که می‌تواند به بهبود پیشگیری و درمان این بیماری کمک کند.

بیماری ام اس و تأثیر آن بر ازدواج

ایجاد و حفظ یک رابطه دوستانه و صمیمی، در بهترین شرایط نیز ممکن است چالش‌های خاص خود را داشته باشد و این چالش‌ها با وجود یک بیماری ناتوان‌کننده مانند ام اس می‌توانند دوچندان شوند. بیماری ام اس (مولتیپل اسکلروزیس) معمولاً افراد را در سنین بین ۲۰ تا ۵۰ سالگی تحت تأثیر قرار می‌دهد، زمانی که بسیاری از افراد در اوج زندگی خود قرار دارند و به فکر برنامه‌ریزی برای آینده هستند.

بسیاری از مبتلایان به این بیماری، احساس می‌کنند که ام اس به‌عنوان یک تهدید برای آن‌ها و روابطشان عمل می‌کند. اما باید بدانید که تحقیقات نشان داده است که خیلی از زوج‌ها معتقدند که این بیماری باعث نزدیک‌تر شدن آن‌ها به یکدیگر شده است. یکی از فعالان برجسته در انجمن ملی ام اس خاطرنشان کرده است که مبتلایان به این بیماری گویی که به یک تیم تبدیل شده‌اند که در برابر یک دشمن مشترک، یعنی بیماری، می‌جنگند.

به گفته سایت nationalmssociety:

«شواهد رو به رشد نشان می دهد که ویتامین D نقش مهمی در ام اس دارد. ویتامین D یک ماده مغذی مورد نیاز برای سلامتی است. قرار گرفتن در معرض نور خورشید منبع طبیعی ویتامین D است. دانشمندان سطح پایین ویتامین D در خون را به عنوان یک عامل خطر برای ابتلا به ام اس شناسایی کرده اند. برخی از محققان بر این باورند که قرار گرفتن در معرض نور خورشید ممکن است با ام اس ارتباط داشته باشد. این می تواند توضیح دهد که چرا افراد مبتلا به ام اس تمایل دارند در مناطق شمالی سیاره زندگی کنند. افرادی که نزدیکتر به خط استوا زندگی می کنند در طول سال در معرض نور خورشید بیشتری قرار دارند. در نتیجه، آنها تمایل به داشتن سطح بالاتری از ویتامین D طبیعی تولید شده دارند.»

تأثیر ام اس بر روابط زناشویی و جنسی

اگر شما نیز با چالش‌های ناشی از ام اس دست و پنجه نرم می‌کنید، باید بدانید که بسیاری از افراد در نقاط مختلف جهان هم‌اکنون با این بیماری در حال مبارزه هستند. این بیماری می‌تواند تأثیرات منفی بر سلامت جسمی و روانی فرد داشته باشد و این امر ممکن است بر میل جنسی و کیفیت روابط زناشویی نیز تأثیر بگذارد.

بر اساس مطالعات صورت گرفته، بیش از ۸۰ درصد مبتلایان به ام اس، مشکلاتی در زمینه روابط جنسی را تجربه کرده‌اند یا در حال تجربه این مشکلات هستند. اگر این اختلالات جنسی ناشی از ام اس به درستی مدیریت نشوند، می‌توانند تأثیرات منفی بر کیفیت زندگی فرد بگذارند. بنابراین، بسیار مهم است که با شجاعت به این مشکلات بپردازید و در صورت نیاز، از متخصصین کمک بگیرید تا به بهبود کیفیت زندگی و روابط خود بپردازید.

علت تأثیرگذاری ام اس بر سلامت جنسی شما

بیماری ام اس (مولتیپل اسکلروزیس) که نوعی اختلال خودایمنی محسوب می‌شود، می‌تواند تأثیرات جدی بر سلامت جنسی فرد داشته باشد. این بیماری به پوشش غلاف میلین که اعصاب را پوشش می‌دهند، آسیب می‌زند و این آسیب می‌تواند منجر به ایجاد اختلالات در مسیرهای عصبی بین مغز و اندام‌های جنسی شود. به همین دلیل، فرد مبتلا به ام اس ممکن است در برانگیختگی و رسیدن به ارگاسم با مشکلاتی مواجه شود.

علاوه بر مشکلات مربوط به قدرت برانگیختگی جنسی، علائم دیگر ام اس نیز می‌توانند به طور مستقیم روی کیفیت زندگی و روابط جنسی تأثیر بگذارند. به‌عنوان مثال، ضعف عضلانی، اسپاسم یا احساس درد ممکن است در انجام فعالیت‌های جنسی اختلال ایجاد کرده و آن را دشوار کند.

علاوه بر این، خستگی مزمن و تغییرات خلق و خو نیز می‌توانند بر میل جنسی و روابط فرد تأثیرگذار باشند. برای بسیاری از افراد، ابتلا به ام اس ممکن است با کاهش جذابیت جنسی و اعتماد به نفس همراه باشد. اگر شما احساس می‌کنید که بیماری ام اس بر میل و احساسات جنسی شما تأثیر گذاشته، بسیار مهم است که این مسائل را با پزشک یا متخصص مراقبت‌های بهداشتی خود درمیان بگذارید تا راهکارهای مناسب بررسی شوند.

عوامل خطرناک در بیماری ام اس

عوامل مختلفی می‌توانند خطر ابتلا به مولتیپل اسکلروزیس (MS) را افزایش دهند. این عوامل شامل موارد زیر هستند:

1. سن: این بیماری ممکن است در هر سنی بروز کند، اما معمولاً در افراد بین ۱۶ تا ۵۵ سال رایج‌تر است.
2. جنسیت: زنان نسبت به مردان بیش از ۲ تا ۳ برابر در معرض خطر ابتلا به MS قرار دارند.
3. سابقه خانوادگی: وجود مبتلایانی به MS در خانواده، اعم از والدین یا خواهر و برادر، می‌تواند ریسک ابتلا به این بیماری را افزایش دهد.
4. عفونت‌های خاص: برخی ویروس‌ها، از جمله ویروس اپشتین بار که عامل بیماری مونونوکلئوز عفونی است، با مولتیپل اسکلروزیس مرتبط هستند.
5. نژاد: افراد با پوست سفید، به ویژه آن‌هایی که از نسل شمال اروپا هستند، در معرض بالاترین خطر ابتلا به MS قرار دارند. در مقابل، افراد از نژادهای آسیایی، آفریقایی و بومی‌های آمریکا کمترین خطر را دارند.
6. شرایط آب و هوایی: این بیماری در کشورهایی با آب و هوای معتدل، مانند کانادا، شمال آمریکا، نیوزیلند، جنوب شرقی استرالیا و برخی نقاط اروپا، شایع‌تر است.
7. سطح ویتامین D: تحقیقات نشان می‌دهد که کمبود ویتامین D و پایین بودن سطح مواجهه با نور خورشید می‌تواند با افزایش خطر ابتلا به MS مرتبط باشد.
8. بیماری‌های خودایمنی: ابتلا به برخی بیماری‌های خودایمنی مانند بیماری‌های تیروئیدی، دیابت نوع ۱ یا بیماری‌های التهابی روده می‌تواند خطر ابتلا به MS را افزایش دهد.
9. استعمال سیگار: در میان افرادی که علائم بیماری MS را دارند، آن‌هایی که سیگار می‌کشند، بیشتر در معرض تشدید علائم و وقوع عود بیماری قرار می‌گیرند.

با توجه به این عوامل، آگاهی از ریسک‌ها و پیشگیری‌های ممکن می‌تواند در مدیریت بهتر این بیماری مؤثر باشد.

نحوه تشخیص ام اس

تشخیص بیماری مالتیپل اسکلروزیس (MS) می‌تواند چالش‌برانگیز باشد، زیرا علائم این بیماری ممکن است شبیه به اختلالات عصبی دیگر باشد. در صورتی که پزشک شما به وجود این بیماری مشکوک شود، او شما را به یک متخصص نورولوژی ارجاع می‌دهد. این متخصص با بررسی تاریخچه پزشکی شما و انجام معاینات بالینی، به دقت به دنبال علائمی از آسیب در مغز، نخاع و اعصاب چشم می‌پردازد.

تشخیص بیماری MS معمولاً به کمک یک آزمایش واحد امکان‌پذیر نیست. بنابراین پزشک ممکن است انجام آزمایشات زیر را توصیه کند:

• آزمایش خون: این آزمایش برای تفکیک بین بیمارانی که علائم مشابهی دارند، مانند بیماری لایم و ایدز، ضروری است.
• بررسی تعادل و هماهنگی بدن: ارزیابی هماهنگی بین اجزای مختلف بدن، قدرت بینایی و سایر عملکردها به منظور سنجش وضعیت اعصاب.
• تصویربرداری MRI: این آزمایش موجب می‌شود تا جزئیات ساختار بدن در تصاویر دقیق قابل مشاهده باشند.
• تجزیه و تحلیل مایع مغزی نخاعی (CSF): CSF، مایعی که مغز و نخاع را احاطه کرده است، معمولاً نشان‌دهنده وجود پروتئین‌های خاص در افراد مبتلا به MS است.
• ارزیابی فعالیت‌های الکتریکی مغز: از جمله تست‌های پتانسیل‌های برانگیزشی که برای اندازه‌گیری فعالیت الکتریکی در مغز به کار می‌رود.

این مراحل کمک می‌کنند تا تشخیص دقیق‌تری از وضعیت بیمار به‌دست آید.

سخن پایانی

بیماری ام اس یکی از اختلالات خودایمنی بوده که دلیل دقیق بروز آن هنوز به‌طور کامل شناخته نشده است. این بیماری می‌تواند به‌سرعت پیشرفت کند و عوارض جدی ایجاد نماید. در ام اس، سیستم ایمنی بدن به غلاف میلین که پوشش محافظتی سلول‌های عصبی است، حمله می‌کند. پیشنهادمی شود برای مراقبت و نگهداری از بیمار خود در منزل از خدمات پرستاری و شرکت پرستاری کمک بگیرید. یک پرستار با تجربه و حرفه ای می تواند از بیمار به صورت کامل مراقبت کند.

این حملات موجب اختلال در انتقال پیام‌های عصبی می‌شوند. به دنبال این وضعیت، بیماران ممکن است علائم مختلفی را تجربه کنند. برای مدیریت و کاهش پیشرفت این علائم، مشاوره و درمان توسط یک پزشک متخصص مغز و اعصاب می‌تواند بسیار مؤثر باشد.