جوان آنلاین: در اقدامی بیسابقه به سمت شفافیت مالی و مشارکت دموکراتیک، حاکمیت یک سیستم تخصیص مالیاتی پیشگامانه را معرفی کرده که به شهروندان این امکان را میدهد تا مستقیماً بر نحوه خرج کردن کمکهای مالیاتی خود تأثیر بگذارند. این رویکرد نوآورانه که به مالیات دهندگان ذیل تبصره ماده ۱۰۰ قانون مالیاتهای مستقیم این امکان را میدهد تا مالیات پرداختی خود را به پروژههای مورد نظر خودشان اختصاص دهند نشان دهنده تغییر قابل توجهی در رابطه بین دولت و شهروندانش است که به طور بالقوه چشم انداز مالیه عمومی و حکومت را تغییر میدهد.
مالیات همواره چالشهایی را پیشروی دولتها قرار داده است. از آنجایی که قرار است در این روند مقداری از درآمد افراد دریافت شود و برای عموم مردم به کار بیفتد، همواره این سؤال و ابهام در ذهن مؤدی مالیاتی مطرح است که مالیات پرداختیام کجا قرار است هزینه شود. در صورتی که دولتها نتوانند جواب قانعکنندهای به این سؤال پررنگ در ذهن مؤدیان بدهند، دریافت مالیات با مشکلاتی روبهرو میشود. سازمان امور مالیاتی کشور طی سال جاری طرحی را تحت عنوان نشاندار کردن مالیات از سوی مؤدیان به اجرا گذاشت. در چارچوب این طرح، مالیاتدهندگان میتوانند به صورت برخط و مستقیم مشخص کنند مالیاتشان در کدام استان و پروژه به کار بیفتد.
در اقدامی بیسابقه به سمت شفافیت مالی و مشارکت دموکراتیک، حاکمیت یک سیستم تخصیص مالیاتی پیشگامانه را معرفی کرده که به شهروندان این امکان را میدهد تا مستقیماً بر نحوه خرج کردن کمکهای مالیاتی خود تأثیر بگذارند. این رویکرد نوآورانه که به مالیات دهندگان ذیل تبصره ماده ۱۰۰ قانون مالیاتهای مستقیم این امکان را میدهد تا مالیات پرداختی خود را به پروژههای مورد نظر خودشان اختصاص دهند نشان دهنده تغییر قابل توجهی در رابطه بین دولت و شهروندانش است که به طور بالقوه چشم انداز مالیه عمومی و حکومت را تغییر میدهد.
این ابتکار در هسته خود، شکلی از بودجهریزی مشارکتی در زمینه تأمین مالی و تخصیص منابع تأمین مالی شده از طریق مالیات از سوی خود مؤدیان را در مقیاس ملی نشان میدهد. بودجهریزی مشارکتی، فرایندی که به اشکال مختلف اجرا شده است، معمولاً شهروندان را در تصمیمگیری در مورد نحوه صرف بخشی از بودجه عمومی و مالیات پرداختی خود مشارکت میدهد. با این حال، مدل ایرانی این طرح با پیوند مستقیم پرداختهای مالیاتی افراد به پروژههای خاص، ایجاد ارتباط مستقیم و شخصیتر بین مؤدیان و هزینههای عمومی را بیشتر میکند.
نشاندار کردن مالیات به عنوان یک طرح ابتکاری و منحصر به فرد در کشور ما به اجرا گذاشته شد. به زعم کارشناسان، این طرح اقدامی مثبت در راستای مردمیسازی نظام مالیاتی کشور و ارتقای فرهنگ مالیات دهی در جامعه است. از آنجایی که تا قبل از این به درآمدهای نفتی در بودجهریزی وابسته بودیم و به تازگی به مالیات به عنوان یک منبع درآمدی متقن نگاه میکنیم، فرهنگسازی در این زمینه از اهمیت بالایی برخوردار است.
تعیین محل مصرف مالیات از سوی مؤدیان اقدام راهبردی در زمینه شفافیت و کارآمدی نظام مالیاتی
حامد یزدیان، نماینده مجلس درباره مزیتهای اجرای طرح نشاندار کردن مالیات از سوی مؤدیان و با اشاره به این موضوع که اجرای طرحهایی مانند نشاندار کردن مالیات از سوی مؤدیان از اهمیت بسیار بالایی برخوردار است و به مردمیسازی نظام مالیاتی کشور منجر میشود به «جوان» میگوید: اینکه مالیاتدهندگان بتوانند در یک روش منحصر به فرد به صورت مستقیم و برخط مشخص کنند مالیاتشان کجا هزینه شود، نتایج مثبتی برای کشور دارد. این اقدام به لحاظ ایجاد شفافیت در محل هزینهکرد مالیاتها و ارتقای فرهنگ مالیاتی کشور برایمان مزیت دارد. احساس رضایتی که بر اثر تعیین محل هزینهکرد مالیاتها توسط مؤدیان در فرد مالیاتدهنده ایجاد میشود، بسیار مهم است. همین احساس باعث میشود که فرد با رغبت بیشتری مالیات را بپردازد و نوعی ارتباط مؤثر و دوسویه میان مؤدی و دولت به وجود بیاید.
وی میافزاید: اینکه مالیاتدهندگان بدانند مالیاتها کجا هزینه میشوند و به ویژه اینکه نتیجه آن را ببینند، احساس خوبی در آنها به وجود میآورد و رضایت بیشتری از پرداخت مالیات خواهند داشت. این شرایط، مالیاتدهندگان را تشویق میکند مالیات خود را به موقع و به میزان مشخص شده پرداخت کنند. در این روند، مؤدی احساس لذت از پرداخت مالیات خواهد داشت، زیرا میبیند که مالیات پرداختیاش مفید است و برای پیشرفت کشور به کار گرفته میشود. در ادامه شاید بتوانیم سازوکاری را در پیش گیریم که مشخص شود در هر پروژه چه کسانی مشارکت داشتهاند. این روند مشوق بیشتری برای مالیاتدهنده به وجود میآورد. این طرحها در نهایت به اقتصاد کشور کمک میکنند.
وی ادامه میدهد: اجرای طرح نشاندار کردن مالیات از سوی مؤدیان به افزایش شفافیت در محل هزینهکرد مالیاتها منجر میشود. با توجه به اینکه در بودجه ۱۴۰۴ بسیاری از پروژههای اقتصادی کشور قرار است از محل مالیاتها تأمین مالی شوند، این طرح میتواند به نوعی بستری برای اعتماد مردم به دولت فراهم کند و زمینه برای دریافت سهلتر مالیات و انجام پروژههای مدنظر به وجود آید. نشاندار کردن مالیاتها سقفی دارد و این سقف گویا عدد بالایی نیست. بهتر است سازمان امور مالیاتی به افزایش این سقف مبادرت کند و گسترش طرح را شاهد باشیم. هر چقدر چنین طرحهایی به اجرا گذاشته شود، مزیت بیشتری برایمان دارد.
یزدیان درباره این موضوع که در طرح نشاندار کردن مالیات از سوی مؤدیان اولویت با مناطق محروم است و منابع درآمدی مالیاتی به این بخشها سوق داده میشود و تمرکززدایی از کلانشهرها را داریم، تصریح میکند: این اقدام مناسبی است که سازمان امور مالیاتی به اجرا گذاشته است. سرمایهگذاری در مناطق کمتر برخوردار معمولاً زودبازدهتر است و به حل و فصل مشکلات مردم در این بخشها کمک میکند.
یزدیان در خصوص این موضوع که در نتیجه طرح نشاندار کردن مالیات از سوی مؤدیان، بیش از ۱۲ هزار میلیارد تومان منابع به هزار و ۹۱۵ پروژه اختصاص پیدا کرده است و هزار و ۳۲۳ پروژه در بخشهای حمل و نقل، زیرساخت، بهداشت و درمان، آموزش و پرورش، آبرسانی و… تأمین مالی کامل شدهاند، میگوید: اینکه مردم ببینند برخی پروژهها با درآمدهای مالیاتی تکمیل شدهاند، تشویق مضاعفی برایشان خواهد بود و احساس رضایت بیشتری از پرداخت مالیات خواهند داشت. این روندها به طور کلی مثبت ارزیابی میشوند و باید گسترش پیدا کنند.
source