ضماد مرهم و دارویی است که روی زخم می مالند. به اصطلاح اطباء، ضماد به دارویی می گویند که قوام آن غلیظ باشد و مایع و نرم باشد و روی عضو آسیب دیده بمالند و ببندند. پزشکان برای تهیه ضماد چند قلم دارو را با مایعی مخلوط و در هم می سازند تا نرم شود.

چند نمونه ضماد

ضماد بَزْرَک

در گذشته افراد با داروهای گوناگون مانند موم، خمیر نان، روغن، حنا، آمونیاک، آرد، انواع حبوبات، شیره ٔ انجیر، شراب و … ضماد تهیه می کردند اما امروزه برای تهیه ٔضماد از آرد بَزْرَک استفاده می کنند 

برای تهیه ٔاین ضماد:

یک قسمت آرد بَزْرَک با پنج قسمت آب سرد ترکیب کرده و حرارت داده و می پزند تا به ضماد نرم و چسبنده تبدیل شود و یا آرام و به تدریج آرد بزرک را با آب جوش مخلوط می کنند تا ضماد تهیه شود.

این ضماد را سپس روی پارچه ی نازکی پهن نموده و روی محل ملتهب می گذارند. از ضماد آرد بَزْرَک برای درمان دردهای قولنج کلیوی، کبدی، معوی، رحمی و دردهای اورام مزمن مفاصل لنفانژیت، التهابات موضعی و لومباگو استفاده می کنند.

ضماد خردل

برای تهیه این ضماد مقداری آرد خردل را با ضماد آرد بَزْرَک کاملاً مخلوط می کنند. آرد خردل را هنگامی روی ضماد می پاشند که حرارت ضماد از45 درجه بیشتر نباشد.ضماد خردل درد و سوزش کمی دارد که پس از چند دقیقه فروکش می کند.

اگر مقدار خردل ضماد زیاد باشد درد و سوزش غیرقابل تحمل می شود. اگر پوست لطیفی دارید بیش از ده دقیقه این ضماد را روی آن قرار ندهید و اگر پوستتان خشن است بیش از چهل، پنجاه دقیقه ضماد خردل را روی پوست نگذارید. در بیماری های حاد و مزمن تنفسی ضماد خردل را روی سینه و پشت بیمار بگذارید تا بیمار درمان شود.

مرهم سیاه

مرهم سیاه از چند ماده ی طبیعی ساخته می شود که سرعت عمل آن در درمان سریع تر از هر ماده ی طبیعی دیگر است. در گذشته از این داروی سنتی برای بیرون کشیدن عفونت، چرک و غده های زیرپوستی و خارج کردن آن ها بدون نیاز به جراحی استفاده می کردند.

برای تهیه مرهم سیاه سه قاشق چای خوری خاک رس را با سه قاشق چای خوری زغال مخلوط کرده و نصف فنجان از هر روغن کرچک، نارگیل و بهار به آن اضافه می کنند. سپس دو قاشق موم ذوب شده را با این مواد مخلوط می کنند.

ضماد باقلا

ضماد باقلا برای درمان برخی بیماری ها مفید است. مثلا:

• برای التیام محل ضرب‎خوردگی آرد باقلا را با آرد جو مخلوط نموده به‎ صورت ضماد بگذارید.
• برای جلوگیری از سفیدشدن مو گل باقلا را به‎صورت ضماد روی مو بگذارید.
• ضماد باقلای پخته را برای کشیدن سم محل گازگرفتگی سگ ها روی این محل قرار دهید.

ضماد نور

ضماد نور نوعی کرم روز است که از چربی مخصوص، گرد روی و… تهیه می شود و برای درمان تیرگی پوست صورت، لک صورت بکار می رود. برای استفاده از ضماد نور برای شاداب کنندگی پوست، محافظت از پوست، مرطوب کنندگی پوست، ضدآفتاب روزها این ضماد را به صورت خود بمالید.

ضماد خیار

خیار چنبر از خانواده کدو می باشد، و از لحاظ املاح و مواد معدنی، از خیار معمولی غنی تر و تخمه آن مفیدتر است. میوه، تخم، برگ و ریشه خیار چنبر در طب سنتی برای درمان بیماری ها استفاده می شود. می توانید از ضماد خیار چنبر برای کاهش درد سیاتیک و کاهش دردهای مفصلی استفاده کنید.

خیار چنبر را رنده کنید و با مقداری روغن کنجد و آرد جو مخلوط کنید، سپس ضماد تهیه شده را بر روی محل درد بگذارید.