جوان آنلاین: در شرایطی که تا دو سال پیش ایران به عنوان یکی از صادرکنندگان بنزین در منطقه شناخته میشد، اما اکنون به واردکنندهی این سوخت استراتژیک تبدیل شده است. این تغییر، کشور را مجبور به واردات سالانه سه میلیارد دلار بنزین کرده است. صحبتهای اخیر مسعود پزشکیان نیز بر همین اساس بود. او در اظهارنظری در خصوص بنزین تاکید کرده که در شرایطی که با مشکلات تامین منابع برای پرداخت حقوق بازنشستگان و … رو به رو هستیم این اقدام که بنزین را دلاری بخریم و به صورت یارانهای عرضه کنیم غیرمنطقی است.
متن سخنرانی کامل پزشکیان در ادامه به این شرح است: او گفته: «هر انسان آگاه، هر انسان دانشمند و هر انسان دغدغهمندی، من تصور نمیکنم این نوع سیاست و این نوع نگاه را بپذیرد.»
وی با بیان اینکه «هیچ منطقی وجود ندارد که ما بنزین را به قیمت دلار آزاد بخریم و به قیمت سوبسید دار بفروشیم» افزود: «حالا که بنزین را (به این قیمت) بدهیم، جای بحث است که (آیا واقعاً) ما باید این را بدهیم؟ علم اقتصاد، دانشمندان و تجربه بینالمللی این حرف را از ما قبول میکنند؟» رئیسجمهور گفت: «اقتصاددانان و کارشناسان ما باید بلند شوند و نسبت به سیاستهای نادرستی که اجرا میکنیم، اعتراض کنند. اما حالا کارشناسان و اقتصاددانان اعتراض نمیکنند… من (به عنوان دولت) پول گندم، پول دارو و پول نهاده و حقوق بازنشستهها را ندارم، اما بنزین دلار ۵۰ تومان را میفروشم ۱۰ تومان. کدام منطقی این را از ما قبول میکند که ما داریم این کار را میکنیم؟»
روزنامه دولتی ایران در گزارشی تحلیلی، اظهارات اخیر رئیس جمهور را «یک برش بسیار کوتاه از یک سخنرانی بلند» و صرفا انتقادی کارشناسانه عنوان کرده که همه کارشناسان نیز به آن اذعان دارند. در این مطلب به صحبتهای رئیس جمهور در مناظرات پیش از انتخابات اشاره شده؛ جایی که پزشکیان گفته بود که «مردم بدانند ما بدون رضایت مردم هیچ کاری نخواهیم کرد.»
پزشکیان در میزگرد سیاسی دوران تبلیغات انتخابات هم، اظهارکرد: «هر حرکتی که قرار است در جهت اصلاح قیمت بنزین و رفع هر ناترازی انجام شود، در ابتدا باید مردم را توجیه و برای آن آماده کرد و در آنها این پذیرش را به وجود آورد که این مداخله منجر به درمان خواهد شد؛ اینکه بدون مشارکت و نظر مردم یکشبه تصمیم گرفته شود و آن فاجعه پیش بیاید، علمی و قابل قبول نیست.» بنابراین از منظر روزنامه دولت این صحبت ها کلی ارائه شده و صرفا به معنای تصمیمی جدید نیست.
اما فارغ از اظهارنظر اخیر رئیس جمهور، این مساله که دولت سرانجام درباره بنزین چه تصمیمی باید بگیرد از اهمیت زیادی برخوردار است. راهکار اساسی در این زمینه افزایش تولید و جایگزین کردن خودروهای برقی به جای بنزینی است که بتواند مصرف را کنترل کند، اما در نهایت به دلیل اینکه این راهکارها عملا دربلندمدت امکان پذیر است برخی دولت را ناگریز به تصمیمی ضرب الاجلیتر میدانند. گزینههایی که مردم را به سمت کاهش مصرف سوق دهد؛ راهکاری که در دولت سیزدهم شاهد آن بودیم.
طی سه سال گذشته دولت وقت تصمیمات متعددی برای کاهش مصرف بنزین از جمله کاهش سهمیه سوخت، محدود کردن سوختگیری در برخی استانها، محدود کردن سوختگیری در شبانهروز و حتی جمعآوری کارتهای سوخت جایگاهداران و اجبار مردم به استفاده از کارت سوخت شخصی اجرایی کرد. اما واقعیت این است که این تصمیمات مصرف بنزین را کاهش نداده است. اما آیا این صحبتها به معنای ضرورت افزایش بنزین است. جواب این سوال در ابتدا بله، اما به لحاظ برخی ملاحظات از جمله ملاحظات اقتصادی و اجتماعی، خیر است.
تبعات اجتماعی گرانی بنزین
نرسی قربان، کارشناس انرژی در این باره با اشاره به اینکه حل بحران ناترازی بنزین راهکارهای متفاوتی دارد، گفت: معمولاً ناترازی در اثر بهم ریختن عرضه و تقاضا ایجاد میشود. وی ادامه داد: اکنون به دلیل افزایش جمعیت تقاضا روز به روز افزایش پیدا کرده در حالی که عرضه همان است.
وی با انتقاد از خودروهای غیر استاندارد به مهر گفت: خودروهای موجود در بازار چند برابر میانگین جهانی مصرف دارند به همین دلیل تقاضا روند صعودی به خود گرفته است.
قربان اضافه کرد: متأسفانه به دلیل پالایشگاهها، نفت و تحریمها نتوانستیم عرضه تولید بنزین را بالا ببریم که منجر به ناترازی بنزین شده است.
وی با اشاره به اینکه برای حل بحران ناترازی بنزین دو حالت وجود دارد، خاطر نشان کرد: در این شرایط دو راهکار برای حل ناترازی بنزین وجود دارد یکی افزایش تولید و دیگری افزایش قیمت آن هم به گونهای که با افت تقاضا مواجه شویم.
وی یادآور شد: به دلیل اینکه نمیتوان قیمتها را افزایش داد مجبور به در پیش گرفتن راه کارهای غیر قیمتی هستیم، به عنوان مثال خودروهای برقی را جایگزین خودروهای بنزینی کنیم که به مدت زمان طولانی نیاز دارد.
این کارشناس انرژی اضافه کرد: افزایش تولید بنزین هم راهکار سادهای نیست، زیرا نیازمند سرمایه و تکنولوژی است. به گفته وی تنها راهکار سریع حل ناترازی بنزین افزایش قیمت است که آن هم به دلیل تبعات اجتماعی مد نظر نیست.
قربان اضافه کرد: افزایش تولید نیاز به پالایشگاه جدید داریم که میتوان به عنوان راهکار طولانی مدت و مثمر به آن تکیه کرد.
نظر یک نماینده مجلس درباره اعطای بنزین به نفر
علی شیرین زاد، نماینده مجلس درباره تاثیر طرح تخصیص بنزین به نفر در راستای عدالت اجتماعی و جلوگیری از بروز ناترازی بنزین به تسنیم گفت: مجلس طرحی در خصوص اعطای بنزین به هر کدملی را مطرح کردند با این استدلال که ۵۰ درصد مردم ما خودرو ندارند و از این یارانه پنهان بنزین برخوردار نمیشوند.
شیرین زاد در ادامه بیان کرد: بنزین در کشور ما به صورت افسار گسیختهای مصرف میشود و باعث بروز ناترازی شده است. امسال حدود ۳ تا ۴ میلیارد دلار وارد کرده ایم و باید به دنبال اصلاح شیوه تخصیص بنزین برویم.
این نماینده مجلس خاطرنشان کرد: اعطای بنزین به نفر قطعا عدالت اجتماعی را محقق میکند و شرایط را بهتر و مطلوبتر از وضعیتی که داریم میکند. با این طرح تخصیص بنزین به نفر این فرصت و این سهم و امتیاز را مستقیما در اختیار تمام مردم قرار میدهد.
نماینده کرج در مجلس شورای اسلامی توضیح داد: در حال حاضر سهمیه بنزین به خودرو اعطا میشود و کسانی که خودرو ندارد عملا از چنین فرصتی برخوردار نیستند و از چنین سهام و یارانهای برخوردار نیستند. افرادی در کشور ما هستند که ده عدد ماشین دارند و وضع مالیشان هم خوب است و یارانه پنهان انرژی هم میگیرند.
این نماینده مجلس دوازدهم گفت: قطعا اگر سهیمه بنزین را به هر کد ملی بدهیم شرایط خیلی بهتر خواهد بود و بهتر است که این طرح دوباره به جریان بیفتد و اجرایی شود تا عدالت اجتماعی محقق شود.
شیرین زاد افزود: اینکه این طرح در قاچاق تاثیر گذار باشد یا نه بستگی به نحوه تنظیم این طرح و اجرایی شدن آن دارد.
source