به گزارش خبرنگار مهر، حجت‌الاسلام والمسلمین سید محمد باقر علوی تهرانی کارشناس مسائل دینی، به مناسبت ماه مبارک رمضان در مسجد امیر به سخنرانی پرداخته و درباره انسان از نگاه قرآن گفت: انسان با چند واژه مختلف در قرآن بکار رفته است. در سوره اسرا آیه ۱۳ تحت عنوان انسان؛ در سوره کهف آیه ۱۱۰ تحت عنوان بشر، در سوره اعراف آیه ۸۲ تحت عنوان ٱناس، در سوره فرقان آیه ۴۹ تحت عنوان اَناسیّ، در سوره اعراف آیه ۲۶ تحت عنوان بنی‌آدم، در سوره الرحمن آیه ۷۴ تحت عنوان اِنس، در سوره ناس آیه ۶ تحت عنوان اِنس به کار برده شده است.
وی با بیان اینکه اولین ویژگی انسان نامطلوب از نظر قرآن، در این دو آیه آمده است، عنوان کرد: یکی سوره نحل آیه ۷۸ که می‌فرماید «خداوند شما را از رحم مادرانتان خارج کرد در حالی‌که هیچ‌چیز نمی‌دانستید. می‌شنوید و می‌بینید و در قلب شما تجزیه و تحلیل می‌شود. شاید به مقام شکر برسید». آیه می‌گوید من علمی را از شما می‌خواهم که شما را به مقام شکر برساند. لازمه رسیدن به مقام شکر، خداشناسی است.
این استاد حوزه علمیه ادامه داد: در سوره احزاب آیه ۷۳ می‌فرماید ما امانت را بر آسمان‌ها و زمین و کوه‌ها ارائه کردیم، از پذیرش آن امتناع کردند و حتی ترسیدند، ولی انسان آن امانت را به عهده گرفت و او بسیار نادان است. آیات فوق نشان می‌دهد که انسان نامطلوب در مرتبه تفریط قوه ناطقه، یعنی جهل قرار دارد.
این کارشناس مسائل دینی با بیان اینکه در آیات دیگری از قرآن، صراحتاً انسان را دعوت به فراگیری علم کرده و زمینه یادگیری آن را هم مشخص کرده است. گفت: این آیات از دو جهت اهمیت دارند، ابتدا اینکه همه با فعل امر هستند و غالباً با عبارت “وَ اعْلَمُوا” و مانند آن آغاز شده است. در علم اصول که علم تفسیر متن است، فعل امر، ظهور در وجوب دارد، یعنی واجب است و دیگر اینکه تعدد آیات، به خاطر تعدد متعلق یادگیری یعنی تعدد مفاهیمی است که باید انسان آن را بیاموزد.
حجت‌الاسلام والمسلمین علوی تهرانی با اشاره به آیاتی از قرآن کریم در خصوص وجود آموزش علم، افزود: خداوند در سوره محمد آیه ۱۹ می‌فرماید بدانید که هیچ معبودی جز الله نیست و در سوره بقره آیه ۱۹۶ می‌فرماید بدانید بی‌تردید خداوند سخت کیفر می‌دهد. همچنین در سوره بقره آیه ۲۰۳ نیز می‌فرماید بدانید شما به سوی او محشور می‌شوید و در سوره بقره آیه ۲۰۹ نیز عنوان می‌کند که بدانید بی‌تردید الله حقیقتی است عزیز شکست‌ناپذیر، حکیم دانای به مصالح.
این استاد اخلاق در ادامه با استناد به آیات دیگری از قرآن کریم، در خصوص حذر از گناه، تصریح کرد: در سوره بقره آیه ۲۲۳ خداوند می‌فرماید بدانید شما خدا را ملاقات می‌کنید. در سوره بقره آیه ۲۳۱ تذکر می‌دهد که بدانید خدا به همه‌چیز آگاه است. همچنین در سوره بقره آیه ۲۳۳ عنوان می‌کند که بدانید خدا به آن‌چه که شما انجام می‌دهید آگاه است و در سوره بقره آیه ۲۳۵ می‌فرماید بدانید خدا به آن‌چه که در ضمیر شماست آگاه است، پس بر حذر باشید.
وی با استناد به آیات دیگری در باب تذکر، گفت: در سوره بقره آیه ۲۳۵ آمده است که بدانید بی‌تردید خداوند بسیار آمرزنده و بردبار است. در سوره بقره آیه ۲۴۴ مطرح شده است که بدانید خداوند بی‌تردید شنوای گفتار و بینا و دانای کردار شماست. سوره بقره آیه ۲۶۷ این تذکر را می‌دهد که بدانید بی‌تردید خدا بی‌نیاز و ستوده است. همچنین سوره مائده آیه ۹۲ می‌فرماید و بدانید که بر عهده پیامبر ما، فقط رساندن آشکارِ [پیام وحی] است. سوره انفال آیه ۲۴ یادآوری می‌کند که بدانید خدا میان آدمی و دلش حایل و مانع می‌شود تا حق را باطل و باطل را حق مپندارد.
این کارشناس مسائل دینی بیان کرد: خداوند در سوره انفال آیه ۲۸ می‌فرماید بدانید مال و اولاد شما، فقط وسیله‌ی آزمایش شماست. در سوره انفال آیه ۴۰ تذکر می‌دهد که بدانید بی‌تردید خدا سرپرست شما است. در سوره انفال آیه ۴۱ عنوان می‌کند بدانید به هر منفعتی که دست پیدا کردید، یک پنجم آن برای خدا و رسول و ذوی‌القربی و ایتام و مساکین است، این آیه وجوب خمس است.
در سوره توبه آیه ۲ می‌گوید بدانید بی‌تردید شما نمی‌توانید خدا را عاجز کنید، و خداوند کافران را خوار می‌کند. در سوره توبه آیه ۳۶ می‌فرماید بدانید خدا با متقین است. در سوره حدید آیه ۲۰ یادآوری می‌کند که بدانید زندگی دنیا بازی و سرگرمی و آرایش است و در سوره حدید آیه ۱۷ نیز تذکر می‌دهد که بدانید خدا زمین را بعد از مرده شدنش زنده می‌کند.
حجت‌الاسلام والمسلمین علوی تهرانی با استناد به آیه ۱۲۲ سوره توبه، اظهار کرد: در این آیه قرآن کریم خداوند این پرسش را مطرح می‌کند که چرا از هر جمعیتی گروهی کوچ نمی‌کنند تا در دین آگاهی یابند و قوم خود را هنگامی‌که به سوی آنان بازگشتند، بیم دهند، باشد که از مخالفت با خدا و عذاب او بپرهیزند.
وی افزود: آیه‌ی فوق، سند مشروعیت جلسات مذهبی است که باید زمینه‌ساز کسب معارف دین باشد. آیات فوق، زمینه‌هایی است که ما باید نسبت به آن‌ها علم پیدا کنیم. الزاماً راه آموختن، این نیست که کار و زندگی را رها کنید و بروید حوزه، بلکه راه‌کارش انس با قرآن است. قرآن به ما می‌آموزد که علمی یاد بگیرید تا در شما خشیت ایجاد کند.